Í joqarÍ hÁm orta arnawl

Elektron tálim resursları
1. www. bilgir uz
2. www. de. uz
3. www.plekhanov. ru
4. www. tgeu. uz
5. www. tatu. uz
6. www.pomorsu. ru.
7. www. MTU-NET. ru.
8. www. bankreferatov. ru.
9. www. elsu. ru.
10. www. mgopu. ru.
Soraw hám tapsırmalar.
1. Qubla Afrika Respublikası tálim sisteması haqqında sóylep beriń.
2. Zambuya Respublikası tálim sisteması haqqında neler bilesiz?
3. Jazair bilimlendiriwi, mádeniy-aǵartıwshılıq hám ilimiy mákemeleri haqqında sóylep beriń.


VII - tema : Dúnya mámleketlerinde pedagog kadrlardı tayarlaw máseleleri.
Joba :
1. Dúnya mámleketlerinde pedagog kadrlarǵa bolǵan mútajlik hám olardı tayarlaw máseleleri.
2. Dúnya mámleketlerinde oqıtıwshılardı jumısqa qabıllaw.
3. Dúnya mámleketlerinde oqıtıwshılar mamanlıǵın asırıw.
Tayansh túsinikler: Jáhán mámleketleri, pedagog kadrlar, kadrlar tayarlaw máseleleri, oqıtıwshılardı jumısqa qabıllaw, oqıtıwshılar mamanlıǵın asırıw.
Basqa kóplegen kásipler sıyaqlı oqıtıwshılıq kásipi tayınlıǵı ıdıraldı pedagogikalıq tálim alınǵandagina tawsılmaydı. Oqıtıwshılarǵa turaqlı jańalanıp turıwshı talaplar qóyıladı. Professional oqıtıwshı bul jańalanıwlarǵa tábiy óz kásiplik dárejesin turaqlı asırıp barıw menen jetiwi kerek. Oqıtıwshılardı tayarlaw úzliksiz process retinde jumısqa kirgunicha, jumısqa kirip atırǵan waqıtı hám islep atirǵan dáwiri basqıshların óz ishine aladı.
Oqıtıwshılardı ıdıraldı tayarlaw Evropa Birlespesiniń kópshilik mámleketlerinde (Daniya, Finlandiya, Fransiya, Germaniya, Gretsiya, Irlandiya, Ispaniya, Shvetsiya, Ullı Britaniya ) baslanǵısh hám orta mektep oqıtıwc Manning ıdıraldı tayınlıǵı joqarı oqıw orınlarında keshedi. Orta mekteptiń baslanǵısh klasslarında sabaq beriw ushın oqıtıwc hilar joqarı maǵlıwmatlı bolıwı kerek (Avstriya ), Belgiya, Gollandiya bunnan esaptan tısqarı.
OqıtıwcMarning kásiplik hám ámeliy tayınlıǵı tiykarǵı kurs menen bir waqıtta (teńdey usıl ) yamasa tiykarǵı kurstan keyingi, mısalı, aspirantura dárejesinde (izbe-iz usıl ) alıp barıladı. Teńdey usıl boyınsha kirisiw talaplarına tolıq orta maǵlıwmat tuwrısındaǵı attestat, bir qatar jaǵdaylarda joqarı maǵlıwmat alıwǵa ılayıqlıǵı haqqındaǵı sertifikat talap etiledi. Izbe-iz usıl boyınsha ıdıraldı joqarı maǵlıwmat (universitet yamasa odan basqa ) arnawlı pán baǵdarın iyelegen studentler muǵallımlıqqa aspirantura yamasa universitetten tısqarı kurslarda tayarlanadı.
Teńdey usıl oqıtıwshılarınıń barlıq tálim hám tayınlıǵı baslanǵısh mekteplerde izbe-iz usılda jolǵa qóyılıwshı Fransiyadan basqa barlıq mámleketlerde keń tarqalǵan. Angliyada hár eki usıl da ámel etedi, biraq mektep oqıtıwshıların tayarlawdıń teńdey usılı keńlew tarqalǵan.
Shotlandiyada kasiplik tálimde lektorlar pedagog dárejesin iyelewleri múmkin. Bul májburiy bolmasada, 85% lektorlar bul dáreje iyesi boladılar. Pedagoglar tayarlawda lektorlar ushın álbette pedagog ilmiy tájriybesi talap etiledi. Joqarı tálimniń basqa tarawlarında lektorlar ádetde bunday ilmiy tájriybege iye emesler. Házirgi kúnde universitet xızmetkerleri ushın tálim kurslarında pedagogikalıq metodlarǵa tayaniladi.
Lektorlardan joqarı tálimde de, odan keyingi tálimde de tálim usılların turaqlı jańalap barıw talap etiledi. Bunıń túrli tárepleri anıqlama bernedi. Bir qansha mámleketlerde lekttorlardan jaqsı nátiyjege erisiw talabı qoyılǵan qaǵıydalar bar. Sonıń menen birge:
• Studentlerdiń tabısları menen baylanıslı finanslıq pul úlesi bar.
• Studentlerge hár bir predmet boyınsha sorawnamalardı toltırıwǵa beriledi.
• Nátiyjeler kurs daǵı barlıq lektorlarni jámlewshi kurs komiteti aǵzaları, studentler wákilleri, islep shıǵarıw hám jergilikli jámiyetler wákilleri janında daǵaza etiledi.
• Tálim sapasın tekseriwdi ámelge asırıwshı inspektor hám basqa universitet xızmetkerleri qatnasadı.
• Studentlerdi bahalaytuǵın professionallar toparı dúziledi.
Jaman oqıtıw usı kursqa júdá kem studentlerdi toplawǵa sebep boladı hám bul óz gezeginde kurstıń jabılıwına alıp keliwi múmkin.
Idıraldı kurslardı tastıyıqlaw Shotlandiya Mámleket xatkeri oqıtıwshılar tayarlanishini bir neshe jol menen qadaǵalaw etedi:
-ol mektep oqıwshıları tálimi orının tastıyıqlaydı ;
-tastıyıqqa iye bolǵan, sharayatlardı jaratıp beretuǵın qáwender shólkemlerge kórsetpe beredi;
-hár jılı bilimlerdi jetilistiriw kurslarına kirisiw talaplarınıń eń tómen dárejesin islep shıǵadı ;
-tálim alıw ushın oqıtıwshılar sanı hám o'mini qadaǵalaw etedi. Mektep inspektorı pedagogikalıq tálim sapası natiyjeliligin asırıwda zárúrli rol oynaydı.
1994 jılı Angliya hám Uelsda oqıtıwshılar tayınlıǵı agentligi (O'TA) tashkil etildi. Onıń maqsetleri tómendegishe belgilendi:-taTimning barlıq baǵdarları boyınsha sapa hám nátiyjelililikti jaqsılaw ; -oqıtıwshılardıń barlıq mekteplerde kurslarǵa tartinishini kepillik beriw; -oqıtıwshılaming ıdıraldı tayınlıǵı ushın mámleket rejesin islep shıǵıw hám de jańa oqıtıwshılar ushın mámleket standart hám talapların kórip shıǵıw.
O'TA "Oqıtıwshı ilmiy tájriybesi statusining mámleket standartı" ni islep shıqtı. Sonıń menen birge, dizimnen ótken shólkemlerde oqıtıwshılaming ıdıraldı tayınlıǵı orının tabıslı tamamlaǵan studentler maman oqıtıwshı mártebesi (MO' M) ga iye bo' ladilar.
Hár bir kurs tálim alıwshına standart boyınsha bólek baha qoyıwdı óz ishine aladı. Studentke tómendegi standart talapları qóyıladı :
— predmetni biliw hám ańǵarıw ;
— rejalashtirish, klasstaǵı oqıwshılarǵa tálim beriw hám onı basqarıw ;
— nazorat, bahalaw, jurnal júrgiziw bayanat hám esabat beriw;
— boshqa kásiplik talaplar.
Joqarı taypa tómendegi bilimlerdi óz ishine aladı : oqıwshılarǵa óziniń jeke hám kásiplik xulqi menen ibrat bolıw, kásiplik rawajlanıwlasıwı kerekligini ańǵarıw hám pedagogika jańalıqları, óz predmeti jańalıqlarınan xabarlı bolıp barıw.
Ulıwma oqıtıwshılar keńesleri
Shotlandiyada ulıwma oqıtıwshılar keńesleri (UO'K) 1965 jılı tashkil etilgen bolıp, ol shotland oqıtıwshıları kásiplik dárejesin jaqsılaw, kásibi kirisiw standartların belgilew hám bul standartlar ıdıraldı tayarlıq kurslarında málim strukturaǵa erisiw múmkinligine isenimdi tárbiyalaydı. Jańa oqıtıwshılar UO'Kga shártli qabıl etiledi. Tolıq aǵza bolıw tek ǵana eki jıllıq sınaq múddeti tawsılǵanınan keyin ámelge asadı. Tolıq aǵza bolǵan oqıtıwshılardan óz kásiplik dárejesin úzliksiz jetilistiriw, óz-ózin bahalawdı rawajlandırıwǵa tayın bolıw talap etiledi.
Angliya hám Uelsda tashkil etilgen UO'K tómendegi mashqala lar sheshimine járdem beredi:
— ta'lim standartları ;
— o'qituvchilar xulqi standartları ;
— o'qituvchikasbining ornı ;
—o' qituvchining tayınlıǵı, abıray si hám iskerligi;
— o'qituvchi kadrlar safini toltırıw ;
—dars beriwge medicinalıq tárepten jaramlılıq.