Umum va tib psix p65

HAMSHIRA VA BEMOR
108

---

Shijoatkor, harakatchan, mehribon hamshira bemorning 
og‘rig‘ini yengillashtirish uchun qo‘lidan keladigan barcha 
ishlarni qiladi. Shunday bo‘lsa-da, ish jarayonida xafagar- 
chilik, janjallar, kelishmovchilik holatlari kuzatilib turiladi. 
Ambulatoriyalarda shifokor va hamshira uchun katta mu- 
ammo bemorlarning qabulxonada toqatsizlik va intizorlik bilan 
kutishlari hisoblanadi. Bu esa, qator qiyinchiliklarni keltirib 
chiqaradi. Bu o ‘rinda turli omillarning ta’siri haqida o ‘yla- 
shimiz kerak. Birinchi navbatda, bemor bilan hamshira o ‘r- 
tasidagi munosabatga to ‘xtalib o ‘tmoqchimiz.
Tibbiyot sohasining rivojlanishi bilan hamshiraning o‘rni, 
mavqeyi va obro‘si oshib bormoqda, u endilikda bemorni 
parvarish qilishda juda murakkab tibbiy, ilmiy, shuningdek, 
texnik bilimlar va ko‘nikmalarni egallashi zarur. Shuning bilan 
bir vaqtda hamshiraga g‘oyat ko‘p vazifalar yuklatilgan. Bu 
har xil hisobotlardan ko‘rinadi. Bemorlar uchun sharbatlar 
tayyorlash, bemorlarni ovqatlantirish, cho‘miltirish, o ‘rin- 
ko‘rpalarini tartibga solish, bemor gigiyenasiga tegishli boshqa 
turli xil vazifalar shular qatoriga kiradi. Bemorni qabul qilish, 
ularni kuzatib borish, turli hujjatlarni rasmiylashtirish kabi 
katta-kichik yumushlar bajariladi.
Hamshiraning bemor bilan yaxshi munosabatda bo‘lishini 
barcha tibbiyot muassasalarida kuzatish mumkin. Buning 
boisi shundaki, hamshira hamisha bem or bilan yaqin m u­
loqotda bo‘ladi. Hamshiraning serqirra faoliyatini hisobga 
olib bemor bilan hamshira o‘rtasidagi munosabatlar quyidagi 
bosqichlarga bo‘linadi:
1. Boshlang‘ich.
2. Kengaytirilgan.
3. Yakuniy.
Boshlang‘ich bosqichda bemor va hamshira bir-birini 
o ‘rganadi. Kengaytirilgan bosqichda davolovchi va davola- 
nuvchi bir-birlari bilan yaqindan tanishadilar.
Yakuniy bosqichda bemorni kasalxonadan chiqarish vaq­
tida qiyinchilik yuz beradi, chunki bemor o‘zini kasallik xavfi- 
dan qutqargan joydan ketishdan qo‘rqadi va tinchligi buzi­
ladi. Shuning uchun bem or kasalxonadan chiqishga tayyor 
b o ‘lishi kerak.
109

---

Hamshira, shaxsi, ishlash uslubi, bemor bilan til topa olish 
mahorati, psixologik jihatdan ishlash texnikasi — bularning 
hammasi o ‘z-o‘zidan darmon bo‘lib xizmat qiladi va xavo- 
tirlikdan xalos qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi. Hamshira tarbiyachi 
hamda tushuntirish ishlarini olib boruvchi kasb-kor egasi hisob- 
lanadi. Davolash muassasasida bemorni qabul qilish, kelgan 
vaqtidan boshlab unga kerakli ma’lumotlarni berish, kasalxona 
kun tartibi bilan tanishtirish, shifokor tomonidan yozilgan 
ko‘rsatmalarni bajarish hamshira tomonidan amalga oshiriladi.
Yuqoridagi vazifalarni ado etish hamshiralardan yuqori 
malaka va chuqur bilimlar talab qiladi. Psixopatiya bilan og‘- 
rigan bemorlar bilan muomala qilishda o‘rta tibbiyot xodimlari 
sabr-toqatli, vazmin bo‘lishlari kerak bo‘ladi. Shuni esdan 
chiqarmaslik kerakki, bemor davolanishga muhtoj bo‘ladi va 
shuning uchun ham tibbiyot xodimi barcha qiyinchiliklarga 
qaramay, unga zarur yordam ko‘rsatishi shartdir.