Umum va tib psix p65

BEM OR SHAXSI VA KASALLIK
107

---

Xastalik kishilarning odatdagi kundalik munosabatlarini 
buzibgina qolmay, balki shak-shubhasiz bem or va uning 
yaqin kishilari o‘rtasida yangi munosabatlar paydo qiladi, 
shuningdek, kasal bo‘lgunga qadar notanish bo‘lgan kishilar 
bilan yangi aloqalar bog‘lashga olib keladi. Dardning keyin- 
chalik kechishi ularning ta ’siriga va ruhiy holatiga bog‘liq 
bo‘ladi. Bemor o ‘z yaqinlariga, tanishlariga, poliklinikada 
yoki ambulatoriyada yoki dispanserda birinchi marta uchra- 
gan odamga o ‘zining dardini va kechinmalarini aytadi, ular- 
ning taskin berishini va ahvoliga tushunishini kutish bilan 
kasalining og‘ir emasligi, unga yordam berishlarini eshitgisi 
keladi. Bemorning yana qaysi hamshiraga yoki shifokorga 
uchrashi zarurligini, u hamshiraning yoki shifokorning qan- 
dayligi, unda qo‘rqmasdan davolansa bo‘ladimi-yo‘qligini, 
tajribali mutaxassisning jonkuyarligi va mehribonligini bilgisi 
keladi. Hamshira bilan uchrashgunga qadar bemorda u haqida 
m a’lum tasavvur hosil bo‘ladi, bu esa, bemorga avval-bosh- 
danoq katta ta’sir qiladi. Shifokor yoki hamshiraning obro‘si 
bemorga juda katta psixik ta’sir ko‘rsatadi.
Hamshiraning bemor bilan birinchi uchrashuvi, birinchi 
suhbati natijalari bemorning keyinchalik shu hamshira bilan 
uchrashishga intilishiga, uning maslahatlariga va buyur- 
ganlarini bajarishga intilishiga yoki ularga shubha bilan 
qarashiga, uning tavsiyalarini ongli ravishda bajarishiga, dard- 
dan tezroq holi bo‘lishiga yordam beradi.
M ana shuning uchun ham hamshira bilan bemorning 
munosabatlariga azaldan diqqat-e’tibor berib kelinmoqda. 
Hamshiraning asosiy vazifasi bemorning shaxsiy xususiyatlarini, 
kamchiliklarini anglab yetish, shunga yarasha muomala mu- 
nosabatini o‘rnatishdan iboratdir. Hamshira bemorga mehri- 
bonlik bilan qarashi hamda hurmat qilishi lozim.
«Inson organizmining bir butunligini anglab yetgan holda 
haqiqiy shifokor bir vaqtning o ‘zida ham ruhiy, ham or­
ganik jarohatlarni davolaydi. Shifokorlik kasbining mohiyati 
shundaki, shifokor boshqa fuqarolardan ajralib turadi», de­
gan edi Andre Morus.