Uglevodorodlar tarkibi ikkitagina elementlardan uglerod va vodorod atomlaridan tashkil topgan organik birikmalar uglevodorodlar deb ataladi



Download 1,05 Mb.
bet1/19
Sana11.03.2022
Hajmi1,05 Mb.
#490185
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
2-ma\'ruza


2-Ma’ruza


Mavzu: Alifatik (to’yingan va to`yinmagan) uglevodorodlar.


UGLEVODORODLAR


Tarkibi ikkitagina elementlardan uglerod va vodorod atomlaridan tashkil topgan organik birikmalar uglevodorodlar deb ataladi.

Uglevodorodlar organik kimyoning poydevori. Nemis olimi K.Shorlemmer 100 yil avval organik kimyo – bu uglevodorodlar va ularning hosilalarining kimyosi deb ta’rif bergan edi.


Uglevodorodlar uglerod skeletining tuzilishiga ko’ra quyidagicha turkumlanadi: ochiq zanjirli (alifatik) va siklik (yopiq zanjirli).

Uglerod atomlari orasidagi bog’larning turiga ko’ra uglevodorodlar to’yingan, faqat σ-(oddiy) bog’ tutgan va to’yinmagan – σ-bog’dan tashqari π-bog’ tutgan uglevodorodlarga bo’linadi.
Uglevodorodlar barcha boshqa organik birikmalar sinfining asosini tashkil etadi. Ular molekulasidagi bir yoki bir necha vodorod atomlarining har xil atomlar yoki atomlar guruhi bilan almashtirib, organik birikmalarning eng muhim sinflari – galogen hosilalar, spirtlar, aldegidlar, kislotalar, aminlar va boshqalar hosil qilinadi.


ALKANLAR


Bir-biri bilan o’zaro oddiy σ-bog’lar orqali bog’langan, uglerod va vodorod atomlaridan tashkil topgan uglevodorodlar alkanlar deb ataladi.

Alkanlar yana to’yingan uglevodorodlar deb yuritiladi, chunki uglerod atomining barcha valentliklari vodorod atomlari bilan to’liq band qilingan.


To’yingan uglevodorodlarning umumiy formulasi CnH2n+2. Alkanlarning birinchi vakili CH4 – metan bo’lib, undan bir-biridan CH2 guruhga farq qiladigan alkanlar qatorini hosil qilish mumkin.
Tuzilishi bir хil, kimyoviy хossalari ham o’хshash bo’lgan, faqat bir yoki bir necha CH2 guruhga farq qiladigan birikmalar qatoriga gomologik qator deyiladi.


CH2 guruh gomologik farq, bu qatorning har bir a’zosi “gomolog” deb yuritiladi.



Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish