SH.M. MIRZIYOYEV TIL HAQIDA.
Маълумки, Ўзбекистон Республикаси биринчи Президентининг 2016 йил 13 майдаги ПФ-4797-сонли “Алишер Навоий номидаги Тошкент Давлат Ўзбек тили ва адабиёти университетини ташкил этиш тўғрисида”ги Фармонида ўзбек тилининг нуфузини янада юксалтириш, ўзбек тилшунослигини янги босқичга олиб чиқиш, глобаллашув шароитида ўзбек тилидан фойдаланиш кўламини кенгайтирш ва ўзбек тили ихтисослиги бўйича янги авлод кадрларини тайёрлаш, ўзбек тили ва адабиёти муаммоларини тадқиқ этишни янги босқичга кўтариш вазифаси қўйилган.
Ушбу илмий-оммабоп рисола Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 19 сентябрда БМТ Бош Ассамблеяси 72-сессиясининг олий даражадаги ялпи мажлисида сўзлаган нутқи.
Ўзбекистон Республикасининг «Давлат тили ҳақида»ги қонуни (1989 йил 21 октябрь; янги таҳрири – 1995 йил 21 декабрь) 4. Ўзбекистон Республикасининг «Лотин ёзувига асосланган ўзбек
алифбосини жорий этиш тўғрисида»ги қонуни (1993 йил 2 сентябрь; янги таҳрири – 1995 йил 6 май).
5. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Ўзбек тилининг
асосий имло қоидалари»ни тасдиқлаш ҳақида»ги 339-сонли қарори (1995 йил 24 август).
6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 13 майдаги ПФ-4797-
сонли «Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёт
университетини ташкил этиш тўғрисда»ги Фармони / «Халқ сўзи» газетаси. 2016 йил. –14 май.
7.«Давлат тили ҳақида» (Ўзбекистон Республикасининг «Давлат тили
ҳақида»ги қонуни матнлари, қонуности ҳужжатлар, қонунни амалга ошириш
йўлидаги муаммо ва ечимлар) (тузувчи – Н. Жумахўжа.). – Т., 2008.
7-savol:
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚОНУНИ
ЛОТИН ЁЗУВИГА АСОСЛАНГАН ЎЗБЕК АЛИФБОСИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ ТЎҒРИСИДА
Ушбу Қонун Ўзбекистон Республикаси Конституциясига асосланиб ва ўзбек ёзувининг лотин алифбосига ўтилган 1929—1940 йиллардаги ижобий тажрибасидан келиб чиқиб, кенг жамоатчилик вакиллари билдирган истак-хоҳишларини инобатга олган ҳолда республиканинг ҳар тарафлама камол топишини ва жаҳон коммуникация тизимига киришини жадаллаштирувчи қулай шароит яратишга хизмат қилади.
1-модда.
Ўзбекистон Республикасида лотин ёзувига асосланган, қуйидаги 31 ҳарф ва 1 тутуқ белгиси (апостроф) дан иборат ўзбек алифбоси жорий этилсин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Лотинча
|
Кирилча
|
Лотинча
|
Кирилча
|
Ҳарфлар
|
|
Ҳарфлар
|
Ҳарфлар
|
Босма
|
Ёзма
|
Талаффуз
|
Ҳарфлар
|
Босма
|
Ёзма
|
Талаффуз
|
Аа
|
Аа
|
а
|
Аа
|
Rr
|
Rr
|
re
|
Рр
|
Bb
|
Bd
|
be
|
Бб
|
Ss
|
Ss
|
es
|
Cc
|
Cc
|
Cc
|
ce
|
Цц
|
Tt
|
Tt
|
te
|
Тт
|
Dd
|
Dd
|
de
|
Дд
|
Uu
|
Uu
|
u
|
Уу
|
Ee
|
Ee
|
e
|
Ээ
|
Vv
|
Vv
|
ve
|
Вв
|
Ff
|
Ff
|
ef
|
Фф
|
Xx
|
Xx
|
xa
|
Хх
|
Gg
|
Gg
|
ge
|
Гг
|
Yy
|
Yy
|
ye
|
Йе
|
Hh
|
Hh
|
he
|
Ҳҳ
|
Zz
|
Zz
|
ze
|
Зз
|
Ii
|
Ii
|
i
|
Ии
|
Çç
|
Çç
|
çe
|
Чч
|
Jj
|
Jj
|
je (Jõra)
|
Жж (Жўра)
|
Ğğ
|
Ğğ
|
ğa
|
Ғғ
|
Kk
|
Kk
|
ka
|
Кк
|
Ĵĵ
|
Ĵĵ
|
ĵe (fĵdod)
|
Жж (аждод)
|
Ll
|
Ll
|
el
|
Лл
|
Ńń
|
Ńń
|
ńe
|
Нг нг
|
Mm
|
Mm
|
em
|
Мм
|
Õõ
|
Õõ
|
õ (õrdak)
|
Ўў (ўрдак)
|
Nn
|
Nn
|
en
|
Нн
|
Şş
|
Şş
|
şe
|
Шш
|
Oo
|
Oo
|
o (ota)
|
Оо (ота)
|
|
|
|
|
Рр
|
Рр
|
ре
|
Пп
|
Qq
|
Qq
|
qa
|
Ққ
|
(') — тутуқ белгиси (апастроф)
|
Кейинги таҳрирга қаранг.
2-модда.
Лотин ёзуви асосидаги ўзбек алифбосини жорий этиш билан бирга Ўзбекистон халқининг миллий ифтихори бўлмиш бебаҳо маънавий мерос битилган араб алифбосини ва кириллицани ўрганиш ва улардан фойдаланиш учун зарур шароитлар сақлаб қолинади.
Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. КАРИМОВ
Тошкент ш.,
1993 йил 2 сентябрь,
931-XII-сон
(Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1993 й., 9-сон, 331-модда; Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 й., 6-сон, 119-модда)
ЛОТИН ЁЗУВИГА АСОСЛАНГАН ЎЗБЕК АЛИФБОСИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ ТЎҒРИСИДА
Ушбу Қонун Ўзбекистон Республикаси Конституциясига асосланиб ва ўзбек ёзувининг лотин алифбосига ўтилган 1929—1940 йиллардаги ижобий тажрибасидан келиб чиқиб, кенг жамоатчилик вакиллари билдирган истак-хоҳишларини инобатга олган ҳолда республиканинг ҳар тарафлама камол топишини ва жаҳон коммуникация тизимига киришини жадаллаштирувчи қулай шароит яратишга хизмат қилади.
1-модда.
Олдинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикасида лотин ёзувига асосланган, қуйидаги 26 ҳарф ва 3 та ҳарфлар бирикмасидан иборат ўзбек алифбоси жорий этилсин.
(1-модданинг матни Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 6 майдаги 71-I-сон Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1995 й., 6-сон, 119-модда)
Олдинги таҳрирга қаранг.
Лотинча
|
Кирилча
|
Лотинча
|
Кирилча
|
Ҳарфлар
|
|
Ҳарфлар
|
Ҳарфлар
|
Босма
|
Ёзма
|
Талаффуз
|
Ҳарфлар
|
Босма
|
Ёзма
|
Талаффуз
|
Аа
|
Аа
|
а
|
Аа
|
Rr
|
Rr
|
re
|
Рр
|
Bb
|
Bd
|
be
|
Бб
|
Ss
|
Ss
|
es
|
Cc
|
Dd
|
Dd
|
de
|
Дд
|
Tt
|
Tt
|
te
|
Тт
|
Ee
|
Ee
|
e
|
Ээ
|
Uu
|
Uu
|
u
|
Уу
|
Ff
|
Ff
|
ef
|
Фф
|
Vv
|
Vv
|
ve
|
Вв
|
Gg
|
Gg
|
ge
|
Гг
|
Xx
|
Xx
|
xa
|
Хх
|
Hh
|
Hh
|
he
|
Ҳҳ
|
Yy
|
Yy
|
ye
|
Йе
|
Ii
|
Ii
|
i
|
Ии
|
Zz
|
Zz
|
ze
|
Зз
|
Jj
|
Jj
|
Je (Jõra)
|
Жж (Жўра)
|
Ch ch
|
Ch ch
|
che
|
Чч
|
Kk
|
Kk
|
ka
|
Кк
|
G`g`
|
G`g`
|
g`a
|
Ғғ
|
Ll
|
Ll
|
el
|
Лл
|
Ng ng
|
Ng ng
|
ng
|
Нг нг
|
Mm
|
Mm
|
em
|
Мм
|
O`o`
|
O`o`
|
o`(o`rdak)
|
Ўў (ўрдак)
|
Nn
|
Nn
|
en
|
Нн
|
Sh sh
|
Sh sh
|
she
|
Шш
|
Oo
|
Oo
|
o (ota)
|
Оо (ота)
|
|
|
|
|
Рр
|
Рр
|
ре
|
Пп
|
Qq
|
Qq
|
qa
|
Ққ
|
(`) — тутуқ белгиси (апостроф)
|
(лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбоси Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 6 майдаги 71-I-сонли Қонуни таҳририда — Олий Мажлис Ахборотномаси, 1995 й., 6-сон, 119-модда)
2-модда.
Лотин ёзуви асосидаги ўзбек алифбосини жорий этиш билан бирга Ўзбекистон халқининг миллий ифтихори бўлмиш бебаҳо маънавий мерос битилган араб алифбосини ва кириллицани ўрганиш ва улардан фойдаланиш учун зарур шароитлар сақлаб қолинади.
Do'stlaringiz bilan baham: |