Referat Mavzu: Dunyo shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi. Guruh

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
Texnika fakulteti “Arxitektura” kafedrasi
“Shaxarsozlik asoslari va barqaror rivojlanish”
fanidan
Referat
Mavzu: Dunyo shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi.

Guruh______________
Bajardi: ____________________
Qabul qildi: __________________________


URGANCH-2022.
Mavzu: Dunyo shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi.

REJA:

1. 
   Qadimgi Misr
   
2. 
   Old Osiyo
   
3. 
   O’rta asrlar shaharsozligi
   
4. 
   Uyg’onish davri mukammal shaharlar g’oyalari
   
5. 
   Italiya, Fransiya shaharsozligi
   
6. 
   XIX-XX asrlarda kapitalistik davlatlar shaharsozligi
   
7. 
   Sanoat rivojlanishi
   
8. 
   Bog’-shaharlar va chiziqli shaharlar konsepsiyalari
   
9. 
   Yangi shaharsozlik g’oyalarining kelib chiqishi
   

1. 
   Qadimgi Misr
   

Shaharlarning vujudga kelishi va rivojianishi Misrning tabiati, avvalo, Nil daryosi bilan bogMiq. Shaharlar, asosan, ikki qirg‘oqdagi cho‘zinchoq, eni tor boMgan vohada vujudga keldi. Daryoning tarmoqlarga ajrab ketgan quyi oqimidagina voha eniga yoyilib ketgan. Shaharlarning eng muhim alomati Qadimgi Misr yozuvlarida — ierogliflarda mujassam. ≪Shahar≫ ma’nosini anglatadigan belgi — ieroglif aylana (qo‘rg‘on devor) ichidagi chorrahadan iborat. Narmer qabr toshida ham shahar hududining aylana shakli mujassamlangan. Qabr toshi asosiy tomonining pastki qismida fir’avn-ho‘kiz suzayotgan qal’a nagal shaklida ko‘rsatilgan. Qadimgi Misrning dastlabki shaharlaridan biri Naxab (Al-Ka’b) boMib, li ilk podsholik davriga mansubdir. Shaharsozlik tarixi nuqtai nazaridan turli davrlarda poytaxt boMgan Memfis, Fiva va Axetaton shaharlari alohida diqqatga sazovor. Memfis — qadimgi podsholik poyta.xti. Yaxshi o'rganilmagan. Lekin mozoris tonlari mashhur (Sakkarada Gizada). Qadimgi podsholik davrida ikki me’moriy majmualar: Sakkaradagi Joser va Gizadagi piramidalar majmualari mashhur. Pog'onali Joser piramidasi me’mori lmxotebdir. Gizadagi piramidalar geometrik analizlarini V.N.Vladimirov bajargan. Kompozitsion jihatidan olinganda, Gizadagi majmua ochiqdir; u tabiat bilan bogMangan xarakterga ega. Fiva (Fogom vohasida) o ‘rta podsholik davrida poytaxt boMgan. Senuset II Kohun shaharini qurdirgan. Yangi podsholik davrida Fivada, hozirgi Karnak va Luksor qishloqlarida Amon Raga bagMshlangan ulkan majmualar
vujudga keldi (Nilning quyi qirg‘oqlarida). Axetaton — (Memfis bilan Fiva oraligMda) fir’avn Axetaton (Exnaton) davrida tezkorlik bilan barpo etilgan.
Asosiy yo‘l — xiyobon tariqasida barpo etilgan. Unda 3 (shimoliy, o‘rta, janubiy) ibodatxonalar mavjud, tarxda Qullar mahallaga ajralib turadi.