1-topshiriq Maktabgacha ta’lim muassasining ota-onalar bilan hamkorlikdagi ishining mazmuni va usullari

1-topshiriq

1. 
   Maktabgacha ta’lim muassasining ota-onalar bilan hamkorlikdagi ishining mazmuni va usullari
   

Ota-onalar majlisiga bogchadagi hamma guruh bolalarining ota-onalari, parallel guruhlar ota-onalari va bitta guruh bolalarhiing ota-onalari taklif etilishi mumkin.

Umumiy majlisda ota-onalarni maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni har tomonlama rivojlantirish va tarbiyalash vazifalari, shu yilgi rejalar, ota-onalar qo‘mitasining faoliyati, oila tarbiyasidagi ilg‘or tajribalar bilan tanishtiriladi. Majlisda mudira yoki metodist-tarbiyachi ma’ruza qiladi, ota-onalar so‘zga chiqishadi, bolalar gapirishadi. Bular ta’lim-tarbiya ishidagi yutuq va kamchiliklarni aniqlab olishga imkon beradi, oila va jamoatchilik aloqasini mus-tahkamlaydi, ota-onalarningo‘z bolasining tarbiyasi uchun javo-garligini oshiradi, ularda bog‘chaga qiziqish uyg‘onadi.

Guruhdagi ota-onalar majlisida mazkur yoshdagi bolalarning ota-onalari uchun dolzarb bo’lgan masalalar muhokama qilinadi. Masalan, umumiy majlis mavzusi «Bolalarga axloqiy tartyya be-rishda oilaning roli» bo’lsa,o’rta guruhdao’tkaziladigan majlisda bu mavzu murakkablashtirilib, «Bola.larda mehnatsevarlikni tar-biyalashda bog’cha va oilaning birgalikdagi ishlari», «Bolalarda kat-talarga hurmatni tarbiyalash” va hokazo bo’lishi mumkin.
Ota-onalar uchun tayyorlangan ma’ruzani tegishli mavzudagi kinofilm, diapozitivlar ko‘rish bilan qo‘shib olib borish mumkin. Bolalar hayoti, faoliyati to‘g‘risidagi misollardan foydalanganda ijobiy materiallar ko‘proq bo‘lishi kerak, salbiy faktlarni gapirishda ehtiyotkorlik va odob doirasidan chetga chiqmaslik, tanqid qilinuv-chilarning nomlari ko‘rsatilmasligi lozim. Tanqidiy mulohazalar majlisdan keyin yakka tartibdagi suhbat orqali ota-onalarga yetka-zilishi, bola tarbiyasidagi xato va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘-yicha aniq tavsiyalar taklif etilishi mumkin.
Yilning oxiridao‘tkaziladigan guruh majlisida ota-onalarga bir yil mobaynida amalga oshirilgan ta’lim-tarbiya ishlari va kelgusi yilning rejalari haqida gapirib beriladi. Bu majlisda faol ota-onalar ham hisob beradilar va faollaming yangi tarkibi saylanadi.
Ota-onalar burchagi va ko‘rgazma tashkil etish. Ota-onalar burchagi ularni tarbiyaga oid yangiliklar va pedagogik masalalar bilan tanishtirish maqsadida tashkil etiladi. Ularga kitoblar, jur-nallar, rasmlar, bolalarning ishlari, bolalar ovqatining xillari, bo-laning uyidagi kun tartibi, ota-onalar uchun eslatmalar, e’lonlar joylashtiriladi. Burchak vaqti-vaqti bilan tarbiya vazifasiga qarab o‘zgartirib turiladi.
Pedagogik bilimlarni targ‘ib qilish bo‘yicha tashkil etiladigan ko‘rgazmalar ko‘pincha ota-onalar konferensiyalari, majlislari, konsultatsiyalar oldidan tashkil etiladi. Unda xalq ta’limi to‘g‘risidagi qonun va qarorlar, maktabgacha ta’lim muassasalari tar-moqlari va undagi tarbiyalanuvchilar soniningo‘sishini ko‘rsa-tuvchi diagrammalar, bolalar bilan olib boriladigan ta’lim-tarbiya jarayonlari, bolalar hayotini aks ettiruvchi fotosuratlar, kitob vao‘yinchoqlar, bolalarning ishlario‘rin oladi. Ota-onalar burchagi -oila bilan olib boriladigan ishning ko‘rgazmali usuli, uning did bilan bezatilishiga alohida e’tibor berilishi kerak. Bundan tashqari, ota-onalarga tarbiya to‘g‘risidagi filmlar namoyish etiladi, bular ko‘pincha ota-onalarni qiziqtiradigan bahslar boshg‘lanishiga sababchi bo‘ladi.
Ota-onalar uchun ochiq kunlar tashkil etilishi ham maktab-gacha ta’lim muassasalari ishida muhimo‘rin egallaydi. Bunday kunlarda ota-onalarga bolalarning mashg‘ulotlari, mehnat,o‘yin faoliyatlari, sayrlar va bolalarning jamoadao‘zlarini qanday tutishlari va shungao‘xshashlar ko‘satiladi.
Ota-onalar qo‘mitasi «Maktabgacha ta’lim muassasasining Nizomi»ga binoan mudiraga yordam berish uchun tuziladi. U ota- onalarning umumiy majlisida bir yil muddatga saylanadi. Bu qo‘-mitaga har bir yosh guruh ota-onalaridan 1—2 vakil saylanadi. Qo‘mitaning asosiy vazifasi mudiraga maktabgacha ta’lim muas-sasasining xo‘jalik va ta’lim-tarbiya ishlarida yordam berish, qo‘mita a’zolari, ota-onalar majlisi va kechalarni tayyorlash,o‘tkazish va boshqa ishlarda tarbiyachilarga ko‘maklashishdir.
Ota-onalar qo‘mitasi bolalarning ota-onalari bilan tanishadi, bolalarni tayyorlash bo‘yicha ular bilan ish olib boradi. Qo‘mita a’zolari har ikki oyda bir marta yig‘ilisho‘tkazadi. Ota-onalar qo‘mitasi mudiraning ish rejalari va ishning ahvoli to‘g‘risidagi ota-onalarni qiziqtiruvchi ba’zi masalalar haqidagi ma’ruza va hisobotini eshitishga haqlidir.
Ota-onalar qo’mitasining faoliyati haqidagi hujjatlar maktab-gachata'lim muassasasida saqlanadi.
Pedagogik bilimlarni targ‘ib qilish natijasida millionlab kishi-lar bolalarini maktabgacha ta’lim muassasasida tarbiyalash prin-siplarini ongli ravishda anglab oldilar.
Korxonalarda, xo‘jaliklarda, jamoa joylarida, mahallalarda oilada bola tarbiyasi to‘g‘risida ma’ruzalar bilan chiqish, televi-deniya va radioeshittirishlar pedagogik targ‘ibot ishining keng vo-sitalaridandir. Shuningdek, bu targ‘ibot vaqtli matbuot: «Sog‘lom avlod», «Maktabgacha ta’lim», «Xalq ta’limi», «Pedagogik ta’lim» jurnallari, ko‘p sonli badiiy pedagogik, ilmiy-ommabop va me-todik adabiyotlarni chiqarish orqali ham amalga oshiriladi.

2. 
   O‘quv faoliyatini tashkil etish
   

Таълимни ташкил этиш шакли деганда педагог ва боланинг махсус ташкил этипган фаолияти тушунилади. МТМда таълим аввалдан белгиланган кун тартибига кура куннинг маълум бир вактида ташкил этилади. Таълим шакли болалар сони, педагог ва болалар уртасидаги узаР° таъсир хусусияти, утказиш жойи, шунингдек, кун тартибида эгаллаган урнига караб бир-биридан фаркпанади. Тарбияланувчиларнинг укув фаолияти куйидаги уч шаклда ташкил
этилади

Болаларнинг укув фаолиятини ташкил этишнинг хар вир шакли дидактик максади, болаларнинг мустакиллик даражаси, жамоавий ва индивидуал ишга муносабати, педагогик рахбарлик билан богликликда узига хос хусусиятлари билан фаркланади. Болаларнинг укув фаолиятини ташкил этишнинг индивидуал шакли узида бир канча ижобий жихатларни акс эттиради: укув фаолияти мазмуни, метода ва суръатини тула индивидуалаштириш имкониятининг мавжудлиги хамда аник бир масалани хал этшцда таълим олувчининг хар бир харакати ва операцияларини кузатиб боришга имкон бериши кабил ар. Бирок, таълимнинг индивидуал шакли айрим камчиликларга хам эга: вактнинг тежамли эмаелиги (бир гурухда йигирма нафар бола булса, педагог хар бири учун 20-25 минутдан вакт сарфлавди. Демак, педагог карийб олти соат индивидуал укитиш билан шугулланади); тарбиячи таъеирининг чекланганлиги (тарбиячининг вазифаси болага топширик бериш ва уни бажарилишини текширишдан иборат); бошка болалар билан хамкорликда ишлаш имконияти чекланганлиги (бу холат ижтимоийлашиши жараёнига салбий таъсир курсатади); жамоада ишлаш тажрибасикинг шаклланмаслиги. Бирок, баъзан укув фаолиятининг индивидуал шаклидан фойдаланиш зарурияти тугилади. Энг аввало, ривожланишида нуксони бор, тез-тез касалликка чалинувчи болалар билан индивидуал тартибда ишлаш, уларни зарур билим ва куникмаларни эгаллашларига ёрдамлашиш, психик жараёнларни бошкаришга кобилиятлиликни ривожлантириш эхтиёжи мавжуд. Шунингдек, махсус кобилиятлар (раем чизиш, кушик айтиш, математикага доир)га эга болалар билан хам индивидуал тарзда машгулотлар олиб бориш талаб этилади. Гурухдаги хар бир бола билан педагог унинг таълим олганлик даражаси, бидим ва куникмаларни эгаллашдаги узилипшарни уз вактида аниклаш учун вакги-вакти билан назорат-ташхис этиш тавсифига эга индивидуал машгулотларни утказади. Болаларнинг укув фаолиятини ташкил этишнинг машгулотларни кичик гурухдарда амалга оширишни талаб этади. Бунинг учун гурух олти нафар боладан ошмаган холда кичик гурухдарга булинади. Кичик гурухдарга бирлаштириш болаларнинг уз хохиш-истаклари, умумий кизикишларини хдсобга олган холда амалга оширилиши мумкин, бирок уларнинг узлаштириш даражасига кура гурухларга ажратиш тавсия этилмайди. Аксинча, кучли узлаштириш даражасига эга болалар билан пастрок узлаштирувчи болалардан иборат тарзда гурухни шакллантириш максадга мувофик. Кичик гурухдарда ишлашни ташкил этиш технологияси хам турлича булиши мумкин. Баъзан машгулот бирданига кичик гурухларга булинган ходда утказилади. Бундай холатда тарбиячи болаларни кацдай тартибда жойлаштириш хакида уйлаши лозим. Хар бир гурух аъзолари бир-бирига кулай тарзда утиришлари, шу билан бирга оралик масофани хам хисобга олиш лозим. Чунки гурухдарда ишлаш жараёнида кичик гурух аъзолари бир-бирлари билан мулокотга киришади, узаро хдмкорликда топширикнм бажариш ади. Шунинг учун хам бундай машгулотларда хамма вакт тинчликни сакдаб туриш имконияти булмайди. Машгулотга дойр топширик хамма учун бир хилда ёки алохида-алохида берилиши мумкхш. Машгулот берилган топширикни узига хос тарзда такдим этиш билан тугалланади. Замонавий МТМда болаларнинг укув фаолиятини ташкил этишнинг оммавий (фронтал) шаклига хам алохида зарурият мавжуд. Машгулотларнинг оммавий шакли купинча бадиий тавсифга эга булиши мумкин. мусика машгулотлари, сахна куринишларини намойиш этиш, уйин-саёхатлар, санъат асарлари балан танишиш ва бощқалар. Бундай машгулотларда аклий фаолликни оширишга ундовчи “эмоционал таъсир курсатиш” яхши самара беради, боланинг уз-узини намоён эта олиш ига имкон беради.__

3.