1. Савол: Ёрдам кўрсатувчи қуйидагаларни билиши лозим булган коидалар: Жавоб

1. Савол: Ёрдам кўрсатувчи қуйидагаларни билиши лозим булган коидалар:
Жавоб: қон айланиш тўхтаганда бош мия зарарланади, томирларда оқувчи қонлар билан келадиган кислород бўлмаса унинг яшовчанлиги 3-5 минутни ташкил этади. Шу сабабли шикастланувчини жонлантириш тадбирларини зудлик билан қўллаш;

• 
  инсон организми ҳаётий муҳим функциялари бузилишининг асосий белгиларини:
  
• 
  биринчи ёрдам кўрсатиш ва унинг усулларини, шикастланувчининг жароҳатланиш турига қараб, қўллашнинг умумий тарзларини;
  
• 
  шикастланувчини кўчириш ва эвакуация қилишнинг асосий усулларини;
  

2. Савол: Ёрдам кўрсатувчи қуйидагиларни уддалай олиши лозим:
Жавоб : шикастланган киши ҳолатини баҳолашни ва унинг биринчи навбатда қандай ёрдамга муҳтожлигини аниқлашни;

• 
  юқори нафас йўлларининг бемалол ҳаво ўтказиш қобилиятини таъминлашни;
  
• 
  сунъий “оғиздан-оғизга” (оғиздан бурунга) нафас олдиришни, юракни ёпиқ (қўл билан кўкракни босиб) массаж қилишни ва буларнинг самарадорлигини баҳолашни;
  
• 
  қон кетишини жгут қўйиб боғлаш билан томирларни бармоқлар билан босиб вақтинча тўхтатишни;
  
• 
  зарарланган (жароҳатланган, куйган, совуқ урган, лат еган) да боғлаб қўйишни;
  
• 
  суяк синганда, оғир лат еганларда, термик зарарланишларда тананинг жароҳатланган қисмини иммобилизациялаш, яъни қимирламайдиган қилиб боғлашни;
  
• 
  иссиқ ёки қуёш урганда, чўкканда, ўткир заҳарланганда, қайт қилганда, ҳушсиз ҳолатларда ёрдам кўрсатишни;
  
• 
  шикастланувчини кўчириш, юклаш ва ташишда қўл ости воситаларидан фойдаланишни;
  
• 
  шикастланувчини тез ёрдам машинасида ёки йўловчи транспортида олиб боришнинг мақсадга мувофиқлигини аниқлашни;
  
• 
  биринчи ёрдам дори қутичасидан фойдаланишни.
  

3. Савол: Биринчи ёрдам кўрсатиш тартиби:
Жавоб : организмга жароҳат етказувчи, соғлиққа ва шикастланувчи ҳаётига хавф туғдирувчи омиллар таъсирини бартараф қилиш, электр токи таъсиридан озод қилиш, зарарланган атмосферадан олиб чиқиш, ёнаётган кийимини ўчириш, сувдан чиқариб олиш ва шикастланган кишининг аҳволини аниқлаш;

• 
  шикаст (травма) лар тури ва оғирлиги даражасини ва уни қутқаришга оид тадбирлар бирин-кетинлигини аниқлаш;
  
• 
  шикастланувчини қутқаришга доир тадбир (сунъий нафас олишни тиклаш, ташқи юрак массаж, синган жойни иммобилизациялаш, боғлаш ва ш.к.) ларни бажариш;
  
• 
  тиббий ходим келгунча шикастланувчининг асосий яшаш белгиларини сақлаб туриш;
  
• 
  тез тиббий ёрдам ёки врачни чақириш ёки бўлмаса яқин даволаш муассасасига шикастланувчини етказиш учун чора- тадбирлар кўриш;