Zokirjon saidboboyev

Turkiston xalqlari bilan birgalikda
Buxoro va Xorazm xalqlari ham milliy chegaralanish to ‘g ‘risida
о ‘z xohish-irodasini bildirdilar. Ular ham barchi qirg ‘izlar о ‘zbeklar
va turkmanlami yagona davlatga birlashtirish yo Ti bilan qilingan
tarixiy adolatsizlik oqibatlarini tuzatishga intilmoqdalaru.
Bu 1924 
yil 16 sentyabrda Turkiston Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi sessiyasida 
chegaralanish to‘g‘risida qabul qilingan qarorda o‘z ifodasini topdi.
Birmuncha keyinroq tojiklaming milliy o‘z taqdirini o‘zi 
belgilash shakli bir oz o ‘zgardi. 1924 yil 4 oktyabrdagi majlisda 
milliy-hududiy chegaralanish bo‘yicha 0 ‘zbekiston byurosi 
Tojikiston komissiyasining Tojikiston Avtonom Respublikasi va 
uning 0 ‘zbekiston ittifoqdosh respublikasiga kirishi to ‘g‘risidagi 
qarorga rozilik berdi. Mana shu majlisning o'zida uzoq torti-
164

---

shuvdan keyin Panjikent va 0 ‘ratepa tumanlarining Tojikiston 
tarkibiga kirishiga qaror qilindi.
1924 
yil 14 oktyabrda RSFSR Bolsheviklar Markaziy Ijroiya 
Qo‘mitasi II sessiyasi Turkiston Respublikasi Markaziy Ijroiya 
Qo‘mitasinmg milliy-hududiy chegaralanish to‘g‘risidagi qarorini 
tojik xalqiga nisbatan ayrim o ‘zgarishlar bilan tasdiqladi. Tojik 
xalqiga Turkiston Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi sessiyasi va Umum- 
buxoro qurultoy qarorida ko‘rsatilgandek, 0 ‘zbekiston Respub­
likasi tarkibida muxtor viloyat emas, balki Tojikiston Avtonom 
Respublikasi tashkil etish huquqi berilishi maqsadga muvofiq 
ekanligini e’tirof qildi. Shu tariqa Bolsheviklar Markaziy Ijroiya 
Qo‘mitasi sessiyasi qaroriga muvofiq 0 ‘rta Osiyoda 0 ‘zbekiston 
va Turkmaniston republikalari, Tojikiston Avtonom Respublikasi, 
Qoraqalpog‘iston va Qiig‘iziston Avtonom viloyatlari tashldl topdi.
1924 
yil 27 oktyabrda SSSR Bolsheviklar Markaziy Ijroiya 
Qo‘mitasi II sessiyasi Turkiston ASSR Markaziy Ijroiya Qo‘mitasi, 
Sovetlaming Umumbuxoro V qurultoyi va Sovetlaming Umum- 
xorazm V qurultoyi favqulodda sessiyasining milliy-hududiy 
chegaralanish va yangi respublikalar hamda viloyatlar tashkil etish 
to ‘g‘risidagi iltimosini qondirish va