Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

Савол-жавоблар 
Савол:
Ўлим моҳияти нима? 
Жавоб:
Ўлим инсоннинг дунёдаги ҳаракатларига нуқта қўяди. Инсон ўлиши билан унинг охират 
ҳаёти бошланади. 
Савол:
Барзах ҳаёти нима? 
Жавоб:
Бу дунё билан охират орасидаги давр “барзах ҳаёти” дейилади. Одам ўлганидан кейин то 
қиёматгача барзах ҳаётини бошидан кечиради. 
Савол:
Қабрда ҳамма савол-жавоб қилинадими? 
Жавоб:
Ҳа. Мўмин ҳам, кофир ҳам қабрда савол-жавоб қилинади. 
Савол:
Унда мўмин билан кофир ўртасида қандай фарқ бўлади? 
Жавоб:
Кофир, “Раббинг ким?”, Дининг нима?”, “Пайғамбаринг ким?” деб берилган саволларга 
“Билмайман”, деб жавоб қайтаради. Аллоҳ таоло собитқадам қилгани учун мўмин банда саволларга 
тутилмасдан, бийрон-бийрон жавоб беради. 
Савол:
Қабрдаги савол-жавоб билан охиратдаги савол-жавоб орасида қандай фарқ бор? 
Жавоб: 
Қабрда банданинг Парвардигори, Дини, Пайғамбари ҳақида сўралади. Охиратда эса дунёда 
қилган барча амаллари, жумладан, намози, рўзаси, закоти, ҳажи, пулни қаердан топиб қаерга сарфлагани, 
ёшлигини қандай ўтказгани, вақтини нималарга сарфлагани ва ҳоказолар ҳақида ҳисоб қилинади. 
Қабрдаги савол-жавобни “Мункар” ва “Накир” номли икки фаришта қилади. Охиратдаги савол-
жавоб эса Аллоҳ тарафидан қилинади.
 
Савол:_Таносух_ақидаси_ҳукми_қандай_Жавоб'>Савол:
Таносух нима дегани? 
Жавоб:
Инсон вафот этганидан кейин унинг руҳи янги чақалоққа ўтади, деб ишониш “таносух 
ақидаси” дейилади. 
Савол:
Таносух ақидаси ҳукми қандай? 
Жавоб:
Инсон руҳи бошқа одамларга кўчиб юради, ўлган одам етти мартагача қайта туғилади, деб 
эътиқод қилиш имонга зиддир. Таносух ақидаси куфр саналади
22
. 
Савол:
Нима учун? 
Жавоб:
Чунки мўминлар руҳи маълум жойга, кофирлар руҳи маълум жойга қўйилади. Солиҳлар 
руҳи роҳат-фароғатда, фосиқларники эса азобда бўлади. Бу ҳақида саҳиҳ ҳадислар келтирилган. 
22
Манба: Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, “Мўминнинг меърожи”. 

---

69 
НОМАИ АЪМОЛ 
Ҳар бир одамнинг қиладиган яхши ёки ёмон ишлари икки фаришта томонидан номаи аъмолига 
ёзилади. Аллоҳ таоло шундай деган: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“