Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

3-РУКН. РАМАЗОН РЎЗАСИНИ ТУТИШ 
Рўза араб тилида “совмун” ёки “сиямун” дейилади. Бу сўз “бирон иш ёки сўздан ўзини тийиш” 
маъносини англатади. “Лисонул араб” луғатида айтилишича, “сиямун” (яъни, рўза) шаръий истилоҳда 
тонг отганидан қуёш ботгунича ният билан таом, ичимлик, жинсий яқинлик, фойдасиз сўзлардан 
тийилишдир. 
Аллоҳ таоло шундай амр қилган: 
"--------------------------- Арабий матн --------------------------" 
“Эй мўминлар! Тақводор бўлишингиз учун сизлардан илгари ўтганларга фарз қилинганидек 
сизларга ҳам саноқли кунларда рўза тутиш фарз қилинди”
(“Бақара” сураси, 183-оят). 
Рўза ақлли, соғлом, балоғатга етган ҳар бир муслим ва муслимага (агар ҳайздан, нифосдан пок 
бўлса,) фарз қилинган. 
4-РУКН. ЗАКОТ БЕРИШ 
Бойлиги нисобга етган одам (қамарий) йилда бир марта молидан белгиланган миқдорни 
ҳақдорларга бериши “закот” дейилади. Аҳамияти кўплиги, қадри баландлиги учун Аллоҳ Қуръонда 
закотни намоз билан бирга зикр қилган, “Намозни тўкис адо этинглар, закотни беринглар”, деб айтган. 
Закот ҳижрий иккинчи йилда фарз қилинган. Балоғатга етган, ақлли, моли нисобга етган ҳар бир 
мусулмонга закот бериш фарздир. Закот фарзлигини инкор қилган одам диндан чиқади. Агар фарзлигини 
тан олса-ю, бой бўлатуриб закот бермаса, қаттиқ гуноҳга ботади. 
5-РУКН. ҲАЖ ҚИЛИШ 
“Ҳаж” сўзи луғатда “ният қилиш” маъносини англатади. Шаръий истилоҳда тавоф, саъй, Арафотда 
туриш ва бошқа ибодатларни бажариш мақсадида Маккани ният қилиш ҳаждир. 
Аллоҳ таоло шундай деган: 
"--------------------------- Арабий матн --------------------------" 
“Йўлга қодир бўлган инсонлар зиммасида Аллоҳ учун мана шу Уйни ҳаж-зиёрат қилиш 
бурчи бор. Кимда-ким кофир бўлса 
(яъни, Каъбани зиёрат қилиш фарз эканини инкор этса,)
 албатта, 
Аллоҳ бутун оламлардан Беҳожат Зотдир”
(“Оли Имрон” сураси, 98-оят).
Балоғатга етган, ақлли, оиласидан ошиқча озуқаси, мол-дунёси бор, жисмонан соғлом, йўли очиқ, 
бехатар одамга умрда бир марта ҳаж қилиш фарз. 
Намоз, рўза, закот, ҳаж ибодатларини қандай, қачон, қай тарзда адо этиш фиқҳ китобларида 
мукаммал ёритилган. Биз бу ўринда мазкур ибодатлар Ислом дини рукнлари эканини эслатиб, қисқача 
маълумот бердик.