Ózbekstan respublikasi veterinariya hám sharwashiliqti rawajlandiiriw mámleketlik komiteti

Haqıyqatlıq degen ne? Haqıyqatlıq iske asırılǵan múmkinshilik. Múmkinshilik penen salıstırǵanda, ol rawajlanıwdıń jańa basqıshı, jańa momenti sıpatında kelip shıǵadı. Máselen: qawınnıń hám biydaydıń tuqımları, eriktiń hám shabdaldıń shańǵalaqları - múmkinshilikler, eriktiń hám shabdaldıń miyweleri haqıyqatlıq. Jaydıń planı - múmkinshilik, al salınǵan jay - haqıyqatlıq.
Hár bir jańadan bolǵan haqıyqatlıq tek belgili bir qarama-qarsılıqlardıń sheshiliwiniń nátiyjesinde kelip shıǵadı. Máselen, jámiyetimizdiń jańa sistemaǵa ótiwi, bazar ekonomikasına tiykarlanǵan huqıyqıy mámleket hám puxaralıq jámiyet qurıw.
Haqıyqatlıq kategoriyası zatlardıń ishki zárúrli táreplerin de, tiykarǵı baylanısların da súwretleydi. Haqıyqatlıq zatlardıń payda bolıwınıń, jasawınıń hám jıyılıwınıń rawajlanıw nızamları menen baylanısın bildiredi. Haqıyqıylıq haqqında kategoriyanıń basqa bir zatlardıń pishimin súwreteytuǵın kategoriyalardan (mısalı, qubılıs, sırtqı forma, bolmıs h. t. b) óz mazmunınıń ayırmashılıǵı usaǵan kelip shıǵadı. Máselen, aspanda ushqan samoletti hámme kóredi, al onı soqqan konstruktor bul samoletti haqıyqıy kóredi. Sebebi, ol samolettiń ishki qurılısın, onıń ushıwınıń principin, onıń elementleriniń baylanısın kóz aldına keltiredi. Demek, haqıyqatlıq kategoriyası zatlardıń tek sırtqı pishimin hám jasawın súwretlemey, al ishki baylanısların hám mazmunın súwretleydi. Sonıń ushın, Gegel haqıyqatlıqtı bul tiykarlı bolmıs dep belgileydi.
Belgili bir zat, qubılıs, jaǵday bir tárepleme qaraǵanda haqıyqatlıq, ekinshi tárepinen qaraǵanda múmkinlik bolıp tabıladı. Máselen, orta mektepti pitkerip, oqıwshılar bir tárepten orta bilimge iye xızmetker, bir tárepten joqarı bilim alıwǵa múmkinshiligi bar xızmetker.
Rawajlanıw processiniń qarama-qarsılıqlı tábiyatı kóplegen tendenciyalardı (baǵdarlardı), imkaniyatlardı tuwdıradı. Bul imkaniyatlardı eki tiykarǵı rawajlanıw baǵdarlarına bóliwi múmkin: a)progressiv múmkinshilik yamasa góne haqıyqatlıqtan abstrakt múkinshilikke-real múmkinshilikten jańa haqıyqatlıqqa hám regressiv rawajlanıw, basqasha aytqanda, jańa haqıyqatlıqlı -real múmkinshilikke-abstrakt múmkinshilikke -góne haqıyqatlıqqa ótiwi. Bul gúreste progressiv tendenciyalar toqtatılıwı ya keyin sheginiwi múmkin. Biraq aqırında progressivli tendenciya jeńedi.
Jámiyetlik ómirde múmkinshiliktiń haqıyqatlıqqa ótiwine subektiv faktordıń roli kúshli.