Ózbekstan Respublikası Xalıq bilimlendiriw ministrligi tárepinen

55-§. 2-ámeliy jumıs. allel emes genlerdiń óz ara 
tásirine tiyisli máseleler sheshiw
1. Tawıqtıń ǵoza tárizli kekili formaları ápiwayı kekilli qoraz 
benen shaǵılıstırılǵanda tómendegishe nátiyje alınǵan:
a) tawıq qorazlardıń 50 % ǵoza tárizli, 50 % gúl tárizli kekili;
b) barlıq tawıq hám qorazlar ǵoza tárizli kekilli; d) tawıq 
hám qorazlardıń 50 % ǵoza tárizli, 50 % noxat tárizli kekilli; 
e) tawıq hám qorazlardıń 25 % gúl tárizli, 25 % noxat tárizli, 
25 % ǵoza tárizli, 25 % ápiwayı kekilli bolǵan. Shaǵılıstırıwda 
qatnasqan tawıq hám qorazlar hám F
1
gibridlerdiń genotipin 
anıqlań.
2. Xosh iyisli noqat ósimligi gúl taj japıraqlarınıń qızıl 
bolıwı eki allel emes dominant gen tásirinde júz beredi. 
digeterozigota qızıl gúlli xosh iyisli noxat eki allel emes gen 
boyınsha gomozigota bolǵan aq gúlli recessiv xosh iyisli noqat 
benen shaǵılıstırılǵan. Payda bolǵan F
1
diń genotipi hám feno-
tipin anıqlań.
3. Tawıqlar páriniń reńli bolıwı C genine baylanıslı. Bul 
genniń recessivi c bolsa reń payda etpeydi. Basqa xromosomada 
jaylasqan I gen C gen ústinen dominantlıq etkeni sebepli pár aq 
reńli boladı. i geni bolsa C genine tásir kórsetpeydi.
Tómendegishe genotipli tawıq hám qorazlar shaǵılıstırılsa, F
1 
de tawıqlardıń pári qanday reńde boladı?
IiCc x iicc; IICC x IiCc,
4. ǵawashanıń ashıq sarı hám jasıl talshıqlı liniyaları 
shaǵılıstırılǵan. F
1
de ashıq sarı talshıqlı gibridler jetisedi. F
1
gibrid óz-ózinen shańlanǵanda F
2
de tiykarınan ashıq sarı, 
azmaz jasıl hám júdá az muǵdarda aq talshıqlı ósimlikler payda 
bolǵan. Bul qubılıstı qalay túsindiriw múmkin?
5. Mákkeniń pashatkası 20 hám 8 cm uzınlıqta bolǵan eki 
sortı shaǵılıstırılǵan. eger hárbir dominant gen pashatkanı
5 cm, recessiv gen 2 cm uzınlıǵın kórsetse, ol jaǵdayda: a) F
1
de pashatkanıń uzınlıǵı qansha boladı? b) 3 dominant genli 
formalar F
2
degi 960 ósimlikten neshe bólimin quraydı?
http:eduportal.uz

---

150
GeNeTIka HaQQÍNda UlÍWMa MaǵlÍWMaT
VI BÓlIM