Ózbekstan Respublikası Xalıq bilimlendiriw ministrligi tárepinen

A
 
B
d
E
 
Qorazlardıń 
kekiliniń formaları:
 
51-súwret.
A
ápiwayı (aabb);
 
B
noqat tárizli (aaBB yaki aaBb);
 
D
ǵoza tárizli (AABB yaki AaBb);
 
E
gúl tárizli (AAbb yaki Aabb).
http:eduportal.uz

---

145
GeNeTIka HaQQÍNda UlÍWMa MaǵlÍWMaT
VI BÓlIM
àrà shàǵılıstırıp àlınǵàn ekinshi áwlàdtà párdiń reńi boyınshà 
eki fenotiplik toparǵà ajıralıw baqlanadı. Olàrdıń 13/16 bólegi 
àq párli, 3/16 bólegi bolsà reńli párli tàwıq—qoràzlàr ekenligi 
ànıqlàndı.
Solày etip, eki àq pà’rli tàwıq parodalàrın shàǵılıstırıp 
àlınǵàn gibridlerdiń ekinshi áwlàdındà jàńà belgi (páriniń 
reńli bolıwı) ge iye bolǵàn orgànizmler pàydà boldı. Tàwıq 
parodalàrındà I1CC, IiCC, IiCc, iicc, IIcc, Iicc genotipler 
páriniń àq bolıwın támiyinleydi. iiCC, iiCc genotipler bolsà 
párdiń reńli bolıwın táminleydi. Tàwıq parodalàrındà párdiń àq 
yaki reńli bolıwı eki jup àllel emes genlerge bàylànıslı. Olàrdıń 
birinshi jubı Cc geni bolıp tabıladı. Bul genniń dominànt àlleli 
(CC) hà’m (Cc) hàlàttà párdiń reńli bolıwın támiyinleydi. Bul 
genniń (cc) hàlàtı párdiń àq bolıwın támiyinleydi. Oǵàn àllel 
emes ekinshi jup gen I-i bolsà, C-c genniń iskerligin bàsqàràdı. 
Bul gen 
ingibitor gen
dep àtàlàdı hám II, Ii hàlàtlàrdà párge 
reń beriwshi (C) geniniń iskerligin toqtàtàdı. Nátiyjede, C 
geni genotipte bolsà dà, párdiń reńli bolıwın fenotipte kórsete 
àlmàydı hám pár reńi àq túrinde qàlàdı. Solày etip, àllel emes 
genlerdiń óz àrà epis-tàz tásirindegi násilden-násilge ótiwshilik 
procesinde de gibrid áwlàdlàrdà, àtà-ànà orgànizminde 
bolmàǵàn jàńà belgiler pàydà bolàdı.
Genlerdiń dominant epistaz tásirinde F
2
áwladında 13:3, 
12:3:1; recessiv epistazda bolsa 9:3:4 qatnasta ajıralıw júz beredi.