Ўзбекистонда хотин-қизлар ҳУҚУҚларини таъминлашнинг ташкилий-ҳУҚУҚИЙ

1.7. Хотин-қизларнинг ташқи сиёсат идоралари фаолиятидаги иштироки
Хотин­қизлар ҳуқуқлари камситилишининг барча шаклларига барҳам бериш тўғрисидаги 
конвенциянинг 8­моддасига мувофиқ, давлатлар хотин­қизларнинг эркаклар билан тенг­
лик асосида ва ҳеч қандай камситилишсиз халқаро миқёсда ўз ҳукуматлари номидан 
вакиллик қилиш ва халқаро ташкилотлар ишида иштирок этиш имкониятларини таъ­
минлаш мақсадида барча тегишли чораларни кўришлари шарт.
Бошқа давлатлар тажрибаси шуни кўрсатадики, хотин­қизлар қуйидаги ҳолларда ўз 
ҳукуматлари номидан вакиллик қилишлари мумкин: 1) улар давлат ва ҳукумат бошлиғи 
ёки юқори давлат лавозимини эгаллаган бўлса; 2) депутат ёки сенатор бўлса, парламент, 
ҳукумат, вазирликлар тузилмалари, идора раҳбари бўлса; 3) қонун чиқарувчи, ижро ва 
суд ҳокимиятлари органларида ўрта бошқарув лавозимида бўлса ва халқаро ташкилот­
лар фаолиятида ҳамда турли халқаро анжуманларда юқори органлар ва мансабдор шахс­
ларнинг топшириғига кўра иштирок этса; 4) Ташқи ишлар вазирлиги, Ташқи иқтисодий 
алоқалар вазирлиги тизимида ва Ўзбекистон Республикасининг савдо ва инвестициялар 
тизимида ҳамда бошқа ташқи сиёсий, ташқи иқтисодий идораларда элчи, консул лаво­
зимларида, халқаро ташкилотлар, савдо ваколатхоналарида вакил сифатида ишласалар.
Ўзбекистонннинг халқаро амалиёти шуни кўрсатадики, хотин­қизлар кўпинча турли 
халқаро анжуманларда ўзлари ишлайдиган идораларнинг вакили сифатида фаол ишти­
рок этади. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси хотин­қизлар қўмитаси раиси, Ўзбекистон 
Республикаси Олий Мажлисининг инсон ҳуқуқлари бўйича вакили, Ўзбекистон Респуб­
ликаси касаба уюшмалари федерацияси раисининг халқаро ташкилотлар фаолиятида 
иштирок этиши одат тусини олган.
Бироқ, тадқиқотлар шундан далолат берадики, Ташқи ишлар вазирлиги тизимида, бевоси­
та дипломатик соҳада фаолият юритаётган хотин­қизлар камчиликни ташкил қилади.
Ташқи сиёсат соҳасида хотин­қизлар вакиллари янада кўпроқ бўлишини таъминлаш 
ушбу муаммони чуқур ўрганишни ва дипломатия фаолиятида хотин­қизлар иштироки­
нинг концептуал асосларини ишлаб чиқишни тақозо қилади. Бунда хотин­қизларнинг 
дипломатлик лавозимларидан босқичма­босқич ўтиб боришини таъминлаш, дипломат 
хотин­қизларни тайёрлаш, элчилик ва консуллик лавозимларига тайинлаш механизмла­
ри ва мезонларини ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқ бўлар эди.

---

Ўзбекистонда хотин-қизлар ҳуқуқларини таъминлашнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш • 21