Ўзбекистон ресубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

ТАЪЛИМ ОЛУВЧИЛАРНИНГ БИЛИМ,
КЎНИКМА ВА МАЛАКАЛАРИНИ БАҲОЛАШ
МАТЕРИАЛЛАРИ ҲАМДА МЕЗОНЛАРИ


Т алабаларда билим, кўникма ва малакаларини баҳолаш материаллари ҳамда мезонларини ишлаб чиқиш бўйича билим ва кўникмаларни шакллантириш.


АСОСИЙ МАЪЛУМОТЛАР


Баҳолаш ва унинг аҳамияти.
Баҳолаш-таълим жараёнининг маълум босқичида ўқув мақсадларига эришилганлик даражасини олдиндан белгиланган мезонлар асосида ўлчаш, натижаларни аниқлаш ва таҳлил қилишдан иборат жараёндир.
Баҳолаш натижасида нафақат таълим олувчининг, балки таълим берувчининг кучли ва кучсиз томонлари, шунингдек, ўқув жараёнидаги камчиликлар ҳам аниқланади. Таълим воситалари, режалари, таълим жараёнини ташкил этиш сифатида ҳам баҳо берилади.
Таълим дастурининг қисм бўлаклари бўйича мунтазам баҳолаб бориш охир-оқибат аниқ ва адолатли баҳоланишнинг шаклланишига олиб келади. Кичик бўлимлар бўйича баҳолаш, жамлаш ва умумлаштириш якуний баҳолашнинг аниқ бўлишига ёрдам беради. Таълим олувчини мунтазам равишда ўз натижалари тўғрисида хабардор қилиб туриш, унинг мақсад сари интилиши ва истакларини рўёбга чиқаришга ижобий таъсир кўрсатади. Таълим бериш давомидаги назорат натижаларини ўлчаб бориш билим, кўникма ва малакаларни баҳолаш талабанинг ўзлигини англаши учун бир имкониятдир.
Юқорида келтирилган фикрлардан келиб чиқиб, баҳолаш-нинг моҳияти ҳақида қуйидаги хулосаларни айтиш мумкин:
Нтма учун баҳолаш керак?

• 
  ўқув мақсадларига эришилганликни аниқлаш учун;
  
• 
  кейинги босқичга ўтишдан олдин, аввалги ўзлаштириш даражасини аниқлаш учун;
  
• 
  натижага эришганлигини тасдиқлаш учун;
  
• 
  талабаларнинг қизиқишларини аниқлаш учун;
  
• 
  ютуқ ва камчиликларни аниқлаш учун;
  
• 
  ўқитувчи ўз фаолиятига тузатишлар киритиши учун;
  
• 
  ялпи ўзлаштириш даражасини аниқлаш учун;
  
• 
  таълим жараёни ютуқларини аниқлаш учун;
  
• 
  таълим олувчиларни ютуқларга қизиқтириш учун;
  
• 
  ташқи қизиқувчиларга, иш берувчиларга, юқори ташкилотларга ва ота-оналарга маълумот бериш учун.