Ўзбекистон республикаси ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қЎмитаси

Симоб бирикмалари билан заҳарланиш-Симоб бирикмалари жуда ҳам заҳарли ва ўта кумуляция бўлиш хоссасига эга. Биосферани энг кўп ифлослантирувчи ҳисобланади.
Симобнинг неорганик унумларига жуда яхши маълум бўлган сулема, каломель, олтингугурт, симоб мази ва бошқалар киради. Симобнинг органик бирикмаларидан қишлоқ хўжалиги учун аҳамиятлари этил меркулхлорид, фенилмеркурацетат ва фенилмеркурбромид.
Заҳарланиш сабаблари – асосий сабабларидан бири дориланган буғдой билан ҳайвонларни озиқлантириш ёки омборхонада дориланган буғдой билан озиқа учун бериладиган емни бир жойда сақлаш ва транспортировка қилишда аввал уруғлик буғдой солинган идиш ва вагонларни зарарсизлантирмасдан озиқа учун ем олиб келиш ва бошқалар. Бундан ташқари симоб сақловчи препаратлардан ҳам заҳарланиш келиб чиқиши мумкин.
Патогенези. Симоб ва унинг бирикмалари тўқимага тушгач оқсиллар билан фаол бирикиб альбуминат ҳосил қилади. Симоб қонга сурилгандан кейин жигарда, буйракларда, МНС да ва бошқа органларда тўпланади. Симобнинг органик бирикмаларининг ўзига хос хусусиятларидан бири жуда кам миқдорда организмга тушади. 1-грамм ёғда 20 мг симоб бўлади. Шунинг учун унинг бирикмалари оқсилларни денатурацияга учратмайди. Бироқ симоб органик бирикмалари аста-секинлик билан паренхиматоз органларда йиғилиб критик концентрацияга етади ва жигардан, буйракдан бошқа орган ва тўқималарга тарқала бошлайди. Жумладан тери қопламасига, бош мия ва орқа мияга, суяк системаси ҳамда ҳомилагача етиб боради.
Организмга тушган симоб орган ва тўқималар бўйлаб миграцияси натижасида ферментларнинг сульфгидрил гуруҳини блокада қилади, модда алмашиниш жараёни бузилади, айниқса углевод алмашинуви ишдан чиқади, марказий нерв системаси, жигар, буйрак, ички секреция безлари, овқат ҳазм қилиш жараёни, сийдик ажратиш, кўпайиш органлари фаолияти бузилади. Шуни айтиш жойизки симоб сақловчи бирикмалар эмбриотоксик, ганадотроп ва тератоген таъсир қилиш хусусятига эга.
Ҳайвонлар организмига оз миқдорда симоб сақловчи бирикмалар тушиб туриши натижасида эритроцитлар сони камаяди, талоқдаги ва лимфа тугунидаги лимфоид хужайралар парчалана бошлайди ва организмнинг умумий резистентлиги пасайишига ва инфекцион жараёнлар пайдо бўлишига олиб келади.