Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 27 июлда “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорида ўзбек халқи ва унинг давлатчилиги тарихини холисона ўрганишнинг илмий асос-ларини


Келаси замон феъли (фэълэ мустақбал)



Download 233,42 Kb.
bet43/47
Sana22.02.2022
Hajmi233,42 Kb.
#111458
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   47
Bog'liq
2 5242741306916079407

Келаси замон феъли (фэълэ мустақбал) иш-ҳаракатнинг келажакда аниқ бўлишлигини билдиради.
ما روز یکشنبه بکوه خواهیم رفتМо рузэ якшанбэ бэ кўҳ хоҳим рафт – Биз якшанба куни тоққа борамиз.
Келаси замон феъли таркибли бўлиб, икки қисмдан иборатдир. Унинг биринчи – кўмакчи қисми خواستن хостан – хоҳламоқ феъли ҳозирги-келаси замон шаклининг می ми- қўшимчасини олмаган қисмидан, иккинчи қисми етакчи феълнинг ўтган замон ўзагидан иборат бўлади. Урғу ҳар икки қисмнинг сўнгги бўғинига тушади.
Масалан, رفتن рафтан – бормоқ феълидан:

шахс

бирлик

кўплик

I

خواهم رفتхоҳам рафт – боргайман

خواهیم رفت хоҳим рафт – боргаймиз

II

 خواهی رفت хоҳи рафт – боргайсан

 خواهید رفت хоҳид рафт – боргайсиз

III

خواهد رفت хоҳад рафт – боргай

خواهند رفت хоҳанд рафт – боргайлар 

Келаси замон феълининг бўлишсизи “хостан” кўмакчи феълининг олдига  на- инкор юкламасини қўшиш билан ясалади. Бунда урғу инкор юкламасига тушади. Масалан, نخواهم رفت нахоҳам рафт – бормагайман ва ҳоказо.
Қўшма феълларда келаси замон аниқ феълининг кўмакчи қисми феълнинг от қисми билан ўтган замон ўзаги орасига қўйилади. Масалан:

шахс

бирлик

кўплик

I

 حرف خواهم زد ҳарф хоҳам зад – гапиргайман

حرف خواهیم زد ҳарф хоҳим зад – гапиргаймиз

II

 حرف خواهی زد ҳарф хоҳи зад – гапиргайсан

 حرف خواهید زد ҳарф хоҳид зад – гапиргайсиз

III

حرف خواهد زد ҳарф хоҳад зад – гапиргай

حرف خواهند زد ҳарф хоҳанд зад – гапиргайлар

Бу феълнинг бўлишсиз шакли келаси замон аниқ феъли ясовчи кўмакчи феъли олдига на- инкор юкламасини қўшиш орқали ясалади.
Масалан, حرف نخواهم زد ҳарф нахоҳам зад – гапирмагайман ва ҳоказо.

Download 233,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish