Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 27 июлда “Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорида ўзбек халқи ва унинг давлатчилиги тарихини холисона ўрганишнинг илмий асос-ларини

Феълнинг орттирма нисбати (фэълэ эжбори). Форс тилида феълнинг орттирма нисбати иш-ҳаракатни бошқа шахсга бажартириш, бажаришга мажбур қилиш каби маъноларни ифодалайди.
Феълнинг орттирма нисбати ҳам ўтимли, ҳам ўтимсиз феъллардан ясалади. Ўтимсиз феъллардан ясалган феъл ўтимлашади, ўтимли феъллар-дан ясалганда эса яна ўтимли феъл ҳосил бўлади.
Форс тилида феълнинг орттирма нисбати феълнинг ҳозирги замон ўзагига -اندن، -انیدن -ондан, -онидан қўшимчаларини қўшиш билан ясалади. Масалан:
رسیدن расидан – етмоқ.  رساندن расондан – етказмоқ.
دویدن давидан – югурмоқ.  دوانیدن давонидан – югуртирмоқ.
معلمان موی سفیدهارا از راه گوذرانیدند Муаллимон мўйи сефедҳоро аз роҳ гўзарониданд – Муаллимлар кексаларни йўлдан ўткиздириб қўйдилар.
Қуръони Карим, Қуръон тажвидлари; ҳадислар ва Қуръон тафсирлари матнлари. Тарихий асарлар матнлари. Матнларни илмий таҳлил қилиш тарихидан. Матнларни ташқи белгиларига қараб аниқлаш, матнларни ички белгилари асосида тадқиқ этиш. Матн ва тарихий давр, матнларнинг вақт давомида сақланиши. Оригинал матн, компиляция, тўла ва чала матнлар.

Маруза-16

16-мавзу. Мучал йил ҳисоби. Келаси замон феъли
Мучал йил ҳисоби
Марказий Осиё халқлари қадимдан ўзларининг йил ҳисобларига эга бўлганлар. Мучал ҳисоби билан юритилувчи йил ҳисоби ана шулардан биридир. Мучал ҳақида маълумот жуда кўп манбаларда, Берунийнинг “Осор ул боқия” ҳамда Маҳмуд Қошғарийнинг “Девону луғотит турк ” асарларида ҳам батафсил берилган.
Мучал йил ҳисоби узоқ даврлардан бери муғул, хитой, ўзбек, қозоқ, уйғур, туркман ва Осиёнинг бошқа халқлари ўртасида қўлланиб келинади. Мучал йили 22 мартдан бошланади. Киши туғилган йилини мучал йили билан ҳисоблаш учун қандай амалларни бажариши керак? Бунинг учун туғилган йилига 9 рақами қўшилади ва ҳосил бўлган йиғинди 12 га бўлинади, қолдиқ сони мучал йили сони бўлади.
Масалан, бир киши 1960 йилда туғилган бўлса, бу мучал ҳисобининг қайси йилига тўғри келади? Бу қуйидагича ечилади:
1)1960+ 9 = 1969; 2) 1969:12 = 164. Қолдиқ – 1.
Демак, у киши мучал ҳисоби билан сичқон йилида туғилган экан.