Ўзбекистон Республикаси ва Ўрта махсус таълим вазирлиги

Венн диаграммаси 
Ахборотни график асосда ташкил қилишнинг бу шакли умумий ва фарк 
қиладиган тамонларга эга бўлган икки ѐки уч мавзуни таккослаш жараѐнида 
ишлатилади. Чап доира бир мавзунинг ўзига хос бўлган томонлари, унг 
доирада иккинчи мавзунинг ўзига хос томонлари ѐзиб чиқилади. 
Доираларнинг туташган жойларидан эса иккала мавзунинг умумий 
томонларини кўрсатиш учун фойдаланилади. 
Венн диаграммаси устида ишлаш жараѐнини қўйидагича амалга 
ошириш тавсия этилади: 
1. Ақлий хужум ѐрдамида таккослашнинг асосий параметрларини 
аниқлашдир. 
2. Венн диаграммаси устида ишлаш. 
3. Таккослаш натижаларининг презентацияси. 
Бу кўринишдаги интерактив иш талабаларнинг актив иштирокида 
бажарилиб, аналитик фикрлаш кўникмаларни ҳосил бўлишига ѐрдам беради. 
Концептуал жадвал 
Концептуал жадвал - материални уюштиришнинг самарали усуллардан 
ҳисобланади. Иккита ва ундан кўп жиҳатлар ѐки саволларни таккослаш 
таказо этилганда ушбу усул айникса фойдали бўлади. Жадвал қуйидагича 
тузилади: жадвалнинг вертикал устунларида таккосланадиган нарсалар, 
горизонтал қаторларда эса ушбу таққосланадиган нарсаларнинг турли 
хусусият ва хоссалари ѐзиб чиқилади. Бу усулдан маърузани ўқиш 
жараѐнида, семинар машғулотлар ўтказишда, ҳамда мустақил таълим 
жараѐнида кенг фойдаланиш мумкин. 
Биламан (Билишни хохлайман) Билиб олдим 
Ушбу стратегия жадвал ѐрдамида матн мазмунини тушунтиришга 
қаратилган. Ўқиш жараѐнида талаба ахборотни ўзи учун нақадар аҳамиятли 
эканлигинг аниқлайди ва янги билимларга эга бўлади. 
Биламан (Билишни хохлайман) Билиб олдим жадвали ѐзув тахтасига ѐки
(катта қоғозга) тайѐрланади: 
Биламан (Билшиш хоҳлайман) Билиб олдим жадвали 
Биламан 
Билишни хоҳлайман 
Билиб олдим 
1. 
2. 
3. 

---

4. 
1. 
Ўқитувчи матн мавзуси бўйича савол беради ва жуфтликларда
ѐки қичиқ гуруҳларда ақлий хужум ўтказади. 
2. 
Ақлий хужум натижасида пайдо бўлган ғояларни "Биламан" 
устунига ѐзиб чиқади. 
3. 
Параллел равишда пайдо бўлаѐтган саволларни "Билишни 
хоҳлайман" устунига тулдиради. 
4. 
Талабалар матнни ўқийдилар ва қўйилган саволларга жавоб 
излайдилар. 
5. 
Ўқитувчи талабалардан қўйилган саволларга жавобларни топган 
ѐки тополмаганлигини аниқлаб, топилган жавобларни "Билиб 
олдим" устунига ѐзиб чиқади. 
6. 
Ўқитувчи талабалардан қўйилган саволдан ташқари, яна қандай 
янги махлумотларнини билишларини аниқлаб, бу жавобларни 
хам "Билиб олдим" устунига ѐзиб чиқади. 
7. 
"Биламан" устунига ѐзилган ғоялар қанчалик тўғри эканлигини 
талабалар билан муҳокама қилади. 
8. 
Жавобсиз қолган саволларга эътибор бериш керак. Бу саволларга 
жавобларни талабалар қаердан олишлари мумкинлигини
муҳокама қилиниши даркор. 
Ушбу стратегия талабаларнинг фикрлаш қобилятини активлаштиради, 
ахборотлар билан мустақил ишлаш куникмаларини ҳосил қилишга ѐрдам 
беради, ахборотни қисқа ва лўнда шаклда ѐзма равишда ифода этиб бериш 
куникмаларини ҳосил этади. 
P.S. Биз ушбу стратегияни маъруза ўқиш жараѐнида мувоффақият билан 
қўллаймиз. Матн ўқиш ўрнига талабалар маърузани тинглайдилар.