Ўзбекистон республикаси ва ўрта махсус таълим вазирлиги техника олий ўқув юртлари талабалари учун дарслик сифатида тавсия этилади

Металлардан тайёрланган қадоқлаш материаллари.



Алюминийлифолга. Озиқ-овқат маҳсулотларини юмшоқ қадоқлаш учун фақатгина алюминийли фолгадан фойдаланилади. У А5 ва А6 (ГОСТ 11069) ва АД1 (ГОСТ 4784) маркадаги юпқа алюминий варағидан тайёрланади.
Юзасининг ҳолатига кўра фолга қўйидаги маркаларга бўлинади: ФГ (силлиқ), ФЛ (лакланган, рангсиз лак билан қопланган), ФО (бўялган, рангли лак билан қопланган) ва ФТ (сиқилган). Фолга Комбинатциялашган безак билан - ФОТ (бўялган ва сиқилган) ҳолда ишлаб чиқарилиши мумкин.
Фолганинг юзасини қоплаш учун фақатгина Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан рухсат этилган лак ва бўёқдан фойдаланиш мумкин. Юмшоқ қадоқлаш учун тобланганидан сўнг куйдирилиб тайёрланадиган юмшоқ, тоза, соғлиққа таъсири бўлмаган алюминийли фолгадан фойдаланилади. Алюминийли фолга юқори иссиқлик ўтказувчанлик хоссасига эга, ёруғликдан сақлайди ва иссиқлик нурланишининг маълум қисмини ушлаб қолади. Назарий томондан олиб қараганда фолга сув, сув буғи, ёғ, мой, газ ва ароматик моддаларнинг ўтишидан ишончли ҳимоя воситаси ҳисобланади. Аммо юпқа фолгани ишлаб чиқариш жараёнида маълум бир ғоваклик ҳосил бўлади ва юқорида номланган моддалар шу ғовакликлардан ўтиши мумкин. Қалинлиги 0,015-0,030 мм бўлган фолга бутунлай ғоваксиз ҳисобланади.
Алюминийнинг ўзига хос томони шундаки, у кислородга нисбатан ўта таъсирчан бўлгани ҳолда оддий иқлим таъсирларига чидамли ҳисобланади. Бу шу билан тушунтириладики, алюминийнинг юзасида тезда бир текис юпқа оксид қавати ҳосил бўлиб, бу қават алюминийни бундан кейинги оксидланишдан ҳимоялайди. Алюминийли фолганинг ижобий хоссалари - юмшоқлиги, эгилувчанлиги, эластиклиги ва ёзув ва расмларни яхши қабул қилишидир.
Механик мустаҳкамлигининг пастлиги учун алюмин фолга қадоқлаш мақсадларида Комбинациялашган ҳолда қўлланилади Маълум бир Комбинацияда алюминийни термик пайвандлаш имконияти туғилади. Чуқур сўриш орқали ярим қаттиқ ва қаттиқ қадоқловчи конструксиялар (масалан ликобчалар, банкачалар) тайёрланади. Алюминийнинг қадоқланган маҳсулотга зарарли таъсирланишининг олдини олиш учун фолга сунъий материаллар (масалан полипропилен) билан Комбинацияланади.
Бошқа металлар рухланган ва лакланган пўлат варақлар кўринишида консерва саноатида банка ва идишларни тайёрлаш учун қўлланилади.