ИТВнинг шиналарни ресурсни математик модель орқали назарий аниқлаш
2.1. Юк автомобилларига қўйиладиган талаблар.
Юк автомобиллари ва автопоезд шиналарини тайёрлашда резиналарга қуйидаги талаблар қўйилади:
Йўл қоплапмасидаги нотекисликлар юзаларига туртки ва зарбалар дош бериши;
Юкламаларга бардош бериши, кесилиш ва ерикларнинг катталашишига қаршилик қилиш;
Юқори мустахкамликка, ейилишга чидамли, турли йўл қопламалар билан яхши тиркашиши лозим;
Металлар, қотишма ва армирланган материаллар билан яхши бирикиши;
Юқори ва паст температура, қуёш радиацияси, органик эритувчилар , кислота, ишқор, тузлар ва бошқа моддаларга чидамли бўлиб физико –механик хоссаларини доимий ушлаб туриши лозим.
2.2. Атомобил йўлларини эксплуатация шароит
Шиналарнинг босиб ўтган йўлини аниқлашда энг муҳим омиллардан бир бу уларнинг эксплуатация қилинаётган шароитидир. O'z RH 52.006: 2009 «Шиналарнинг эксплуатацион юриш йўли меъёрлари» нинг 7-бўлимида шина юриш йўлининг эксплуатацион шароитларга боғлиқлиги келтирилиб, қуйидаги бандлардан ташкил топган:
7.1 Шиналарнинг хизмат муддатига таъсир килувчи факторлардан бири- таркиб эксплуатация килинаётган йўл тури ва ҳолатига боғлиқ.
7.2 Д - иловада автомобиль транспорти эксплуатация шароитини синфланиши ва йўл қопламаси сифати, жойнинг рельеф тури ва йўлни жойлашганлигига боғлиқ ҳолда категориялари келтирилган.
7.3 Автомобиль шиналарининг эксплуатацион юриш меъёрлари 5 кисмга ажратилган, эксплуатация шароитини иккинчи, учинчи, тўртинчи ва бешинчи категориялари учун камайтириш коэффициенти қўллаш мумкин.
7.4 Автомобиль шиналарининг эксплуатацион юриш меъёрлари камайтирилиши мумкин:
5% га, II-категория эксплуатация шароитида доимий ишлаётган автомобиллар учун;
10% га, III-категория эксплуатация шароитига кирувчи йўлларда доимий ишлаётган автомобиллар учун;
10% га, тиркама ва яримтиркамалар билан доимий ишлаётган автомобиллар учун; тез ва кечиктириб бўлмайдиган тиббий ёрдам автомобиллари учун; шаҳарлараро ва халқаро ташиш автобуслари учун;
15% га, қуйидаги ишлардаги автомобиллар учун:
нефт маҳсулотлари, кимёвий моддалар ташишда, автомобиль шинасини емирадиган шароитда;
бункер ёки экскаватордан юк ортганда;
қурилиш, йўл қуриш ва таъмирлашда;
металлолом ва шиша синиқларини ташишда;
юк ортиш ва тушириш, йўловчи олиш ва тушириш билан боғлиқ бўлган дамба-дам технологик тўхташ шароитида.
7.5 Протектор расми универсал бўлган автомобиль шиналарининг меъёрлари камайтирилиши мумкин:
20% га, 50 фоизгача IV категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун;
30% га, 50 ва ундан юқори фоизгача IV категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун;
30% га, 50 фоизгача Vа категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун;
40% га, 50 ва ундан юқори фоизгача Vа категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун;
40% га, 50 фоизгача Vб категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун;
50% га, 51 дан 70 фоизгача Vб категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун;
60% га, 70 фоиздан юқори Vб категория эксплуатация шароитида юрадиган автомобиллар учун.
7.6 Юқори ўтағон шиналарнинг меъёрлари Vб категория эксплуатация шароитига мос келувчи тоғ жойларида доимий ишловчи автомобиллар учун 20% га, Vб категория эксплуатация шароитида эса 30% га камайтирилиши мумкин.
Ундан ташқари, автотранспорт воситаларининг юқори ўтувчи шиналари 3 йилдан ортиқроқ эксплуатация қилиниши, пробег нормасини яна 10-25% га камайтиришга имкон беради.
Do'stlaringiz bilan baham: |