Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

Экскретор урография гипертензияни ташхислашда буйрак артерияларининг окклюзион шикастланишларини билвосита белгиларини аниқлашга имкон беради. Тадқиқот учун трииодин ўз ичига олган контраст модда ишлатилади, бу контрастни юбориш билан нафақат каналчалар тизимни, балки буйрак паренхимасини ҳам аниқ тасвирини олишга имкон беради. Шикастланган ва соғлом буйракларнинг анатомик ва функционал параметрларини таққослаш билвосита органга қон таъминоти бузилишини кўрсатадиган белгиларни кўрсатади:
1.тадқиқот бошида буйрак ишемиясида контраст модда тўпланишининг секинлашиши;
2. Буйрак артерияси шикастланган буйраклар ҳажмининг кичрайиши (буйраклар вертикал ўлчамларининг 1,5 см дан ошиқ ассиметрияси);
3. тадқиқотнинг кейинги босқичларида буйракнинг каналчалар тизимининг зарарланган томонидаги контрастланишининг парадоксал ўсиши;
4. спиралсимон сийдик йўли.
Буйрак артерияларининг бир томонлама шикастланишида экскретор урографиянинг информативлиги 80% га етади. Буйрак артерияларининг икки томонлама стенози билан унинг қиймати сезиларли даражада паст бўлади, чунки буйраклар функцияси ва ҳажмида одатда сезиларли фарқ бўлмайди.
Вазоренал гипертензияга шубҳа бўлган беморларни текширишда радионуклид текширувни ўтказиш шарт ҳисобланади. Улар буйрак функциясини алоҳида баҳолашга, ишлайдиган паренхима сони ва афункционал зоналарини кўриниши ҳақида маълумот олишга имкон беради. Бунда буйрак тўқималари учун тропизмга эга бўлган 131-гипуран моддаси ишлатилади. Усулнинг информативлиги 85% ни ташкил қилиб, буйрак артерияларининг бир томонлама ёки икки томонлама ассиметрик шикастланишларида унинг қиймати ошади.
Усул радиофарм препарат улар орқали ўтганда, буйраклар минтақасида ўзгарувчан ташқи гамма фонини график қайд этишга асосланган. Олинган эгри чизиқларни (ренограммалар) баҳолашда уларнинг сифат тавсифи (конфигурация, симметрияси) берилган ва буйраклар каналча аппаратларининг секретор ва экскретор функтцияларини алоҳида кўрсатадиган миқдорий кўрсаткичлар аниқланади.
Ҳар бир буйракнинг ренографик эгри чизиғида учта сегмент ажралиб туради: қон томир, секретор ва чиқарувчи.