Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент фармацевтика институти

Доривор препаратлар. Аллилчеп (настойка). Ибн Сино пиёзни сариқ касаллигига ва иштаҳа очиш учун қўллаган. Пиёз ширасини йирингли яраларни, қулоқдан оқаётган йирингнинг ангинани ва кўзга оқ тушганда даволаш учун ишлатган. Булардан ташқари, пиёз шираси бош оғриқни қолдирувчи, ични юмшатувчи ва бошқа касалликларни даволашда қўлланган.


Саримсоқ пиёз - Bulbus Allii sativi
Ў симликнинг номи. Allium sativum - сармсоқ пиёз (сасиқ пиёз, чеснок).
Оиласи. Liliaceae - Лолагулдошлар.
Саримсоқ пиёз бўйи 20-70 (баъзан 100) см га етадиган кўп йиллик ўт ўсимлик. Пояси тик ўсувчи, цилиндрсимон барг қини билан ўралган. Барги чизиқсимон, тарновсимон, ўткир учли. Гуллари оддий соябонга тўпланган. Соябон тушиб кетадиган битта баргли қинга ўралган. Гул бандларининг оралиғида майда пиёзлар бор.
Гулқўрғони оддий, 6 та оқ рангли тожбаргдан ташкил топган. Оталиги 6 та, оналиги тугун 3 хонали, юқорига жойлашган. Меваси - кўп уруғи кўсак. Кўпинча мева тугмайди. Ўсимликнинг ватани жанубий Осиё.
М аҳсулотнинг ташқи кўриниши.
Тайёр маҳсулот тухумсимон, усти оқиш пўстлоқ билан ўралган 7-30 та алоҳида-алоҳида бўлаклардан иборат пиёзбошилар.Маҳсулот ўзига хос ўткир ҳиди ва аччиқ мазаси бор. Кўз ва бурун шиллиқ қаватларини ачиштиради.
Кимёвий таркиби. Маҳсулот таркибида 0,3% аллицин, 0,4-2% эфир мойи, 10мг % витамин С, фитонцидлар. Эфир мойи,
6% аллилпропил сульфид,
60% диаллил дисульфид,
20% диаллилтрисульфид,
20% га яқин полисульфидлардан ташкил топган.Аллицин кучли бактерицид хоссага эга (1:125000 гача суюлтирилган аллицин бактерияни ўсишдан тўхтатади).
Ишлатилиши. Атеросклероз, гепертония, гайморитда колит, туберкулезда ишлатилади: трихомонад кольпитида қўлланилади, острицаларни ўлдириш учун клизма қилинади. Маҳсулот пиёзбошиси йирингли яраларни даволашда ҳам қўлланилади, гижжаларни ҳайдайди.
Доривор препаратлари. Настойка. Ибн Сино саримсоқ (чеснок) билан тиш оғриғи, йўтал, кўкрак оғриғи, меъда касалликларини даволаган. Шу билан бирга пешоб ҳайдовчи, гижжаларни туширувчи сифатида ҳам ишлатган. Саримсоқни куйдириб кулини асалга аралаштириб, хавфли яраларга, темираткига ва тери касаллигига суртган.