Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент фармацевтика институти

Қашқарбеда ер устки қисми - Herba Meliloti
Ўсимликнинг номи. Melilotus officinalis - доривор қашқарбеда (сариқбеда).
Оиласи. Fabaceae - дукакдошлар
Қ ашқарбеда икки йиллик, бўйи 50-100 см га (баъзан 1,5-2 м га) етадиган ўт ўсимлик. Илдизи сершох, ўқ илдиз. Пояси битта ёки бир нечта, қиррали бўлиб, юқори қисми шохланган. Барги уч пластинкали мураккаб барг, пояда банди билан кетма-кет ўрнашган. Баргчаси тескари тухумсимон, тухумсимон ёки чўзиқ ланцетсимон, текис қиррали ёки майда аррасимон тишсимон қиррали ва туксиз бўлиб, узунлиги 3см. Баргда ингичка ланцетсимон, ўткир учли, текис қиррали қўшимча баргчалар бор. Гуллари майда, сариқ, шингилга тўпланган. Гулкосачаси 5 бўлакка қирқилган.
Гултожиси капалакгулдошларга хос тузилган. Оталиги 10 та, 1 таси бирлашмаган, қолганлари бирлашган. Оналик тугуни 1 хонали, юқорига жойлашган. Меваси-тухумсимон, кулранг тусли, туксиз, бир уруғли дуккак.
Ўсимлик июлъ-сентябрь ойларида гуллайди, уруғи эса август ойидан бошлаб етилади.
Ўсимлик йўл ёқаларида, ўтлоқ, экинзорларда ўсади. Ўрта Осиёда учрайди.
Маҳсулотнинг ташқи кўриниши.
Т айёр маҳсулот Майдаланган барг ва гуллар аралашмасидан иборат.Маҳсулотнинг ёқимли ҳиди, шўр ва аччиқ мазаси бор. Маҳсулотга (Melilotus dentatis - гули ҳидсиз, қўшимча барги тишсимон қиррали; Melilots albus - гули оқ рангли) аралашиб қолмаслиги лозим.
Кимёвий таркиби. Маҳсулот таркибида 0,4-0,9% гача кумарин, дикумарин (дикумарол), мелилотингмелилотозид гликозиди, кумар ва мелилот кислоталар ҳамда 0,01 % эфир мойи бўлади.
Ишлатилиши. Доривор преператлари юмшатувчи ва таъсирловчи дори сифатида яраларни даволаш учун (йирингни сўриб олишда) қўлланади. Дикумарол қонни ивитмайдиган таъсирига эга, у кумаринга нисбатан 1000-1500 марта кучли таъсир қилади. Шунинг учун дикумарол антикоагулянт (қон ивишига қарши таъсир этувчи) препарат сифатида ишлатилади.
Доривор препаратлар. Маҳсулот юмшатувчи йиғмалар-чойлар таркибига киради.

Халқ табобати, Ибн Сино ҳам қашқарбедадан яраларни даволашда, бронхитда, бош оғриғи, қон босимини туширишда қўллаган.