Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази

ҚОН КЕТИШ ТАСНИФИ
Анатомик тасниф:

• 
  А. Артериал – алвон тусли, пульсация билан
  
• 
  Б. Веноз – тўқ қизил тусда, бир текисда оқиб чиқади
  
• 
  В. Капилляр – аралаш тусда (тўқ олча ранг) аста - секинлик билан оқади
  
• 
  Г. Паренхиматоз - кўпинча алвон тусда, бир текисда, юқори тезликда оқиб чиқади
  

Таъсир этувчи сабабларга кўра:

• 
  А. Механик таъсир натижасида
  
• 
  Б. Айрим касалликларда кон томир девори емирилиши натижасида
  
• 
  В. Томир деворида нейротрофик ўзгаришлар натижасида
  
• 
  Г. Атмосфера босимининг ўзгариши натижасида
  
• 
  Д. Қон ивиш хусусиятининг бузилиши натижасида
  
• 
  Е. Веналарда босимнинг ортиши натижасида
  

Кон каерга окиб тушишига караб таснифи:

• 
  А. Ташки қон кетиш
  
• 
  Б. Ички қон кетиш
  
• 
  В. Яширин қон кетиш
  

Қон кетиш сабаблари

• 
  1. Қон томир девори шикастлари
  
• 
  2. Қон томир деворининг йирингли емирилиши
  
• 
  3. Қон босими кўтарилгада томир деворининг ёрилиши.
  
• 
  4. Атмосфера босимининг кўтарилиши ёки пасайиши оқибатида қон томири деворининг ёрилиши.
  
• 
  5. Қон томири девори ўтказувчанлигининг ўзгариши
  
• 
  Қон химизмининг ўзгариши.
  
• 
  Токсинлар таъсири
  
• 
  Танадаги витаминлар балансининг ўзгариши.
  

Турли бўшлиқларга қуйилган қон қуйидагича аталади:
1. Қон кетиш – ташқи мухитга ёки бўшлиққа
2. Қон қуйилиши – тўқима паренхимасига
3. Гематома - тўқималарда қоннинг тўпланиши
Қон кетиши ва қон қуйилишини ифодаловчи терминлар:

• 
  Petechia – терига чегараланган қон қуйилиши
  
• 
  Purpura – шиллиқ қаватга чегараланган қон қуйилиши
  
• 
  Ecchymosis – терига ёки шиллиқ қаватга катта хажмдаги қон қуйилиши
  
• 
  Sugillatio и suffusion – тери ости ёғ қаватига юза, чегараланган қон қуйилиши
  
• 
  Vibices – терига момоталоқ қонталаш
  
• 
  Haematoma – катта хажмдаги, чегараланган қон тўпланиши
  
• 
  Epistaxis – бурундан қон кетиш.
  
• 
  Gastrorragia – меъдадан қон кетиш
  
• 
  Enterorragia – ичакдан қон кетиш
  
• 
  Haemoptoe, haemoptysis – йўталганда қон тупуриш
  
• 
  Haematemesis – қон қусиш
  
• 
  Haemoturia - қон аралаш сийдик
  
• 
  Menorragia, нypermenorroea – хайз даврида меъёрдан ортиқ шариллаб оқиш - шаршара
  
• 
  Metrorragia – бачадондан қон кетиш
  
• 
  Encephalorragia – мияга қон қуйилиши
  
• 
  Haemopericardium – перикард бўшлиғига қон кетиш
  

• 
  Haemothorax – плевра бўшлиғига қон қуйилиши
  
• 
  Haemoperitoneum – қорин бўшлиғига қон қуйилиши
  
• 
  Haemotоmetra – бачадонга қон қуйилиши
  
• 
  Haemotocele – тухумдоннинг бўшлиғига қон қуйилиши
  
• 
  Haemophthalmia – кўз олмасига қон қуйилиши
  
• 
  Melaena – меъда ичак тизимидан нажас аралаш қон кетиш
  
• 
  Haemorroe – орқа чиқарув тешигидан қон кетиш
  

Артериал қон кетишнинг веноз қон кетишдан фарқлари

• 
  белгилар АРТЕРИАЛ ВЕНОЗ
  
• 
  ранг алвон тўқ қизил
  
• 
  оқими пульсацияловчи пульсациясиз
  
• 
  ахволи тез оғирлашади секин оғирлашади
  
• 
  ўткир анемия тез ривож секин ривож
  
• 
  хаво эмболияси бўлмайди бўлиши мумкин