Њзбекистон республикаси олий ва њрта

Qarama-qarshilik deb esa, narsa, voqea-hodisalarning bir-birini taqozo etuvchi va 
shu  bilan  birga  bir-birini  inkor  etuvchi  tomonlari,  kuchlarining  o‘zaro  munosabatiga 
aytiladi. 
Qarama-qarshiliklar  o‘rtasidagi  munosabatni  ziddiyat  degan  tushuncha  ifodalaydi. 
Ko‘p  hollarda  ayniyat  va  tafovutning  zidligi  va  ularning  bir  maxrajga  kelishi,  me’yoriy 
o‘zgarishlar  tufayli  rivojlanish,  taraqqiyot,  yangilanish  jarayonlari  amalga  oshadi. 
Taraqqiyot shu ma’noda ayniyat, tafovut va ziddiyatlarning paydo bo‘lishi, rivojlanishi va 
hal qilinishidan iborat bo‘lgan abadiy va azaliy murakkab jarayondir. 
Sobiq  Ittifoqning  mafkurasi  darajasiga  ko‘tarilgan  marksizmda  asosan  ziddiyatga 
ko‘proq  e’tibor  berilar  edi.  U  mutlaqlashtirilar  va  jamiyatga  ko‘chirilib,  asosan, 
antogonistik  ziddiyatlar  to‘g‘risida  gapirilar  va  ularning  echilishi  insoniyatni  baxtli 
hayotga  olib  boradi,  deya  xayol  qilinar  edi.  Holbuki,  insoniyat  paydo  bo‘libdiki,  uning 
hayotida  ayniyat  va  tafovut  ham,  ziddiyat  va  qarama-qarshiliklar  ham  mavjud  bo‘lib 
kelmoqda.  Odamzod  ziddiyatlar  kamroq  bo‘lgan,  kishilarning  xilma-xil  intilish  va 
maqsadlari,  bir-biridan  farq  qiladigan  g‘oyalari  uyg‘unlashgan,  barqarorlik  ustuvor 
bo‘lgan jamiyatni qurish uchun bosh qotirib kelmoqda. 
Anu  shunday  intilishlar  fanda  «Konfliktologiya»  (konflikt —  ziddiyat,  logos- 
ta’limot)  deb  ataladigan  falsafiy  yo‘nalish  paydo  bo‘lishiga  olib  kelgan.  Bu  soha  bilan 
shug‘ullanadigan  olim  va  mutaxassislar  konfliktologlar  deb  ataladi.  Ular  konfliktlarni 
keltirib  chiqarish  emas,  balki  ularning  oldini  olish  va  jamiyat  uchun  foydali  tarzda  hal 
qilish yo‘llari va usullari ustida bosh qotirishadi. 
Har  bir  ziddiyatning  aniqlanishi,  hal  qilinishi  o‘zgarishga,  yangilanishga,  bir 
sifatdan  ikkinchi  sifatga,  eskidan  yangiga  o‘tishga  sabab  bo‘ladi.  Olam  turli-tuman 
bo‘lganligi  uchun  ziddiyatlar  ham  xilma-xildir.  Masalan,  ichki  va  tashqi  ziddiyatlar, 
asosiy  va  asosiy  bo‘lmagan  ziddiyatlar  mavjud.  Ular  o‘rtasida  farq  bo‘lgani  bilan  birga, 
mutlaq  chegara  ham  yo‘q.  CHunki  amalda,  hayotda  ular  bir-biriga  o‘tishi,  birgalashib 
ketishi va taraqqiyotda turli xil o‘rin tutishlari mumkin.