Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги самарканд иқтисодиёт ва сервис институти “магистратура” булими

Курс ишининг предмети ва объекти. Изланишлар объекти сифатида (“Ўзвино саноат холдинг» компаниясига қарашли «Сифат шароб савдо» ихтисослашган база УК танлаб олинди. Тадқиқотларимиз предмети бўлиб товарларни сотиб олиш ва сотишда вужудга келадиган товар-пул муносабатлари, улар аудитининг методологик масалалари ҳисобланади.
Ишнинг ҳажми таркибий тузилиши: у кириш, икки боб, хулоса, фойдаланилган адабиётлар рўйхати ва иловалардан иборат.


I-БОБ УЛГУРЖИ САВДО КОРХОНАЛАРИДА ТОВАР ОПЕРАЦИЯЛАРИ АУДИТИНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ

1. 
   Улгуржи савдо корхоналарида товар операцияларини аудитнинг обьекти сифатидаги таснифи ва тавсифи.
   

Кишилик жамиятини савдо фаолиятисиз тасаввур этиб бўлмайди. Савдо фаолияти азалдан-азал фойда олиш манбаи бўлган, ҳатто унга дунё мамлакатлари ўртасида маданият ва маърифат тарқатувчи восита сифатида қаралган. Савдо фаолияти ҳар қандай иқтисодиётнинг махсус тармоғи бўлиш билан бирга юридик ва жисмоний шахслар томонидан амалга ошириладиган тадбиркорликнинг бир тури ҳисобланади. Улар товарларни сотиб олиш ва сотиш жараёнида иштирокчи бўлганлиги сабабли ишлаб чиқариш соҳасини истеъмол соҳаси билан боғловчи ҳисобланади. Шу сабабли савдосиз яратилган маҳсулотлар ўз истеъмолчиларига етиб бормайди ва уларнинг такрор ишлаб чиқаришини амалга ошириб бўлмайди.
Савдо фаолияти товар-пул муносабатларининг мажмуасидир. Ушбу муносабатларда бир томон сотувчи, иккинчи томон сотиб олувчи иштирок этади. Товар-пул муносабатлари мажмуаси савдо фаолиятини жамият иқтисодиётининг махсус тармоғи даражасида харакат қилишига олиб келади. Чунончи савдо фаолияти ҳар қандай цивилизацияли жамият иқтисодиётининг таркибий қисми ҳисобланади.
Савдо фаолияти негизида «савдо» категорияси ётади. Адабиётларда ушбу категорияга турлича таърифлар берилган. Савдо категорияси ва у билан боғлиқ тушунчаларнинг умумий тавсифи расмда келтирилган.
Савдо – биринчидан товарларни сотиш билан боғлиқ бўлган хўжалик алоқалари ва товар айрибошлаш жараёнида вужудга келадиган иқтисодий муносабатларни англатади. Иккинчидан иқтисодиёт тармоғи сифатида ижтимоий меҳнат тақсимоти натижасида мустақиллашган савдо корхоналари мажмуасидир»⁴.
Савдо категорияси ва у билан боғлиқ тушунчаларнинг умумий тавсифи 1-расмда ҳам келтирилган.