Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

1.Қўйчиликнинг халқ хўжалигидаги ахамияти 
 
Қўйлар, қорамол ва бошқа ҳайвонларга нисбатан серҳаракат, 
туёқлари ва оёқлари бақувват, ўткир тишлари паст ва сийрак ўсган 
ўтларни, ҳатто ерга тўкилган майда баргларни териб олиб истемол қилиш 
қобилиятига эгадир. Улар аччиқ, сассиқ ҳидлик, тиканлик ўтларни ҳам 
истеъмол 
қилади. 
Қўйлар 
Ўзбекистонда 
ўсадиган 
880 
тур 
ўсимликларнинг 520 ёки 59% ини, қорамоллар эса – 20% ига яқинини 
истеъмол қилади.
Демак, қўйчиликни ривожлантириш ўзбекистонда мавжуд 24-25 
млн га чўл, ярим чўл, тоғ бағри яйловлари ва пичинзорларида ўсадиган 
озуқа ресурсларидан тўлиқроқ фойдаланишга шароит яратади. 
Қўйлар жазирама иссиққа, қаттиққина совуққа, сувсизликка ҳам 
чидамли. Тармоқни ривожлантириш қўшимча капитал қўйилма, меҳнат 
ресурсларини ҳам талаб қилмайди. 
Қўйчилик аҳоли учун озиқ-овқат (гўшт, ёғ, сут), саноат учун хом 
ашё (жун, қоракўл тери, тери) етказиб беради. Жунни қайта ишлаш 
жараёнида жунли кийим, трикотаж, сукна, одеял, гилам, оёқ кийим ва 
бошқалар таёрланади. Қоракўл теридан телпак, ёқа, пўстин ва бошқалар 
тайёрланади; унинг терисидан пўстин, ярим пўстин ва бошқалар 
тайёрланади; чармидан оёқ ва бошқа кийимлар таёрланади. 
Қўйчиликнинг халқ хўжалигидаги аҳамияти унинг итисослашишига 
қараб анчагина тафовут қилади. 
Охирги йилларда Ўзбекистонда ривожлантирилаётган қўй зотларини 
қуйидаги гурухларга бўлиб тахлил қилиш ва иқтисодий баҳолаш мақсадга 
мувофиқдир: 
1-гурух- майин жунли қўйчилик; 

---

335 
2-гурух- ярим майин жунли қўйчилик; 
3-гурух- қоракўл тери учун қўйчилик; 
4-гурух- пўстинбоп тери берадиган қўйчилик; 
5-гурух- гўшт-ёғ берадиган қўйчилик; 
Ўзбекистонда 1 ва 2 гурухларга кирган қўйчилик зотлари жуда кам 
миқдорда ривожлантирилади. Жун балансини майин ва ярим майин жун 
ташкил қилади; колган гурух қўйларидан дағал жун олинади. Барча 
турдаги қўй ҳамда эчкиларнинг гўштлари республика гўшт балансида 10-
15 фойизни ташкил қилади. 
Қўйларнинг истеъмол қиладиган табиий яйлов озуқалари иқтисодий 
баҳоланмайди, натижада, одатда, қўйчиликдан нисбатан арзон озиқ-
овқатлар ҳамда хом ашёлар ишлаб чиқарилади. Республикада уларни 
қайта ишлаш ва сотиш қўйчиликнинг халқ хўжалиги аҳамиятини янада 
оширади. Қоракўл тери махсулотларини жаҳон бозорида сотиш 
республика валюта фондини кўпайтиради.