Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон давлат жисмоний тарбия инстути “спорт менежменти ва иқтисодиёт”

Пм = (Т_б – Х_к +Х_т ) / А_т
П_м - муайян даврда муомала учун зарур бўлган пул бирлиги миқдори;
Т_б - еотилиши лозим бўлган товарлар нархи суммаси; Х_к - хақи сотиш давридан бопща вактда тўланадиган товар­лар нархи суммаси;
Х_т - хақини тўлаш муддати келган товарлар нархи суммаси; Ат - пулнинг айланиш тезлиги.
Муомалада бўлган пул бирлиги миқдорининг товарлар нархи суммасидан ошиб кетиши ва бунинг натижасида товарлар билан таъминланмаган пулнинг пайдо бўлиши пулнинг қадрсизланиши, яъни инфляцияни билдиради.
2. Инфляция, унинг моҳияти ва турлари
Инфляция макроиқтисодий беқарорликнинг кўринишларидан бири ҳисобланади. Инфляция тушунчаси биринчи марта Ғарбий Америкада, (1861-1865 йилллардаги фукаролар уруши даврида) ишлатила бошлаған ва қоғоз пул муомаласининг кўпайиб кетиши жараёнини билдирган. Иқтисодий адабиётларда инфляция тушунчаси XX асрда, биринчи жахон урушидан кейин кенг таркалди.
Инфляция — бу қоғоз пул бирлигинипг қадрсизланиши ва шунга мос равишда товар нархларининг ўсишидир.
Инфляция бозор хўжалигининг ҳар хил сохаларида такрор иншаб чиқариш номўтаносибликлари туғдирадиган мураккаб ижтимоий-иқтисодий ходисадир.
Коғоз пул товарларга, олтинга ва ўз қадрини барқарорлигини сақлаб қолган чет эл валюталарига нисбатан қадрсизланади.
Келиб чиқиш сабаблари ва ўсиш суръатларига караб, ин-фляциянинг бир қанча турларини мавжуд.
1. Талаб инфляцияси. Нарх даражасининг анъанавий ўзгариши жами талаб ортиқчалиги билан тушунтирилади. Иқтисодиётнинг ишлаб чиқариш сохаси маҳсулотнинг реал
хажмини кўпайтириб ортиқча талабни қондира олмайди. Чунки барча мавжуд ресурслар тўлиқ фойдаланилган бўлади. Шу сабабли бу ортиқча талаб нархнинг ошишига олиб келади ва талаб инфляциясини келтириб чиқаради.
2. Таклиф инфляцияси. Инфляция ишлаб чиқариш ҳаражатлари ва бозордаги таклифнинг ўзгариши натижасида ҳам келиб чиқиши мумкин. Ишлаб чиқариш ҳаражатларининг ўсиши келтириб чиқадиган инфляция, маҳсулот бирлигига қилинадиган ҳаражатларнинг кўпайиши ҳисобига нархларнинг ошишини билдиради.

3.