Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

HAMKORLIK PEDAGOGIKASI
 
Ikramova Z.A., Аlimxodjayeva N.Т., Sulaymanova G.G.,
Toshkent pediatriya tibbiyot instituti. Тibbiy va biologik kimyo, tibbiy 
biologiya, umumiy genetika kafedrasi 
 
Dolzarbligi.
Tabiiyki interfaol ta'lim texnologiyalari ta'lim tizimidagi o`zaro 
faol usul (metod)lardan tarkib topadi. Keyingi o`n yilliklarda ta'lim beruvchi va 
ta'lim oluvchining hamkorlikdagi faoliyatiga asoslangan ta'lim texnologiyalari 
jadallik bilan rivojlanmoqda va ommalashmoqda. Pedagoglar bunday ta'lim 
texnologiyalarini «hamkorlik pedagogikasi» deb atamoqdalar. Bunday 
hamkorlikga asoslangan ta'lim texnologiyalari AQSH, Yaponiya, Buyuk 
Britaniya, Germaniya kabi rivojlangan mamlakatlarda keng qo`llanilib, yuqori 
samaradorlikka erishilmoqda. 
Мaqsad va vazifalari.
Hozirgi kunda an'anviy uslublardan tubdan farq 
qiluvchi innovatsion pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanish zamon 
talabiga aylanib bo`ldi. Ta'lim jarayoniga o`rgatuvchi va o`rganuvchilar qo`shgan 
xissasining nisbati insoniyat taraqqiyotining turli davrlarida turlicha bo`lgan. Bir 
vaqtlar ta'lim beruvchilar yetakchi bo`lgan bo`lsa, ma'lum davrlarda ta'lim 
oluvchilar tashabbuskor bo`lganlar va bunday faolliklarning ijobiy va salbiy 
jihatlari tadqiq etilgan. Mavzusi bo`yicha o`tilgan ma'ruza va laboratoriya 

---

95 
mashg`ulotlaridan so`ng talabalarni baholab olish maqsadida innovatsion 
pedagogik texnologiyaning interfaol usullaridan biri bo`lgan "Blits-so`rov" 
usulining qo`llanilishi ayni mavzuni har tomonlama kengroq o`rganishga mos 
keladi. 
Qo‘llaniladigan usullar.
Hamkorlikka asoslangan, talabalarning faolligini 
oshirishga mo`ljallangan, talabalarni boshqalarning fikrini eshitish, tushunish, 
xurmat qilish, o`zgalar manfaatlari bilan hisoblashish, ulardan o`rganish, ularga 
o`rgatish, ta'sir qila olish, o`zining va boshqalarning "men"ligini sezish, his qilish, 
o`zini boshqarish, fikrini lo`nda va aniq bayon qila olishga o`rgatishga qaratilgan 
"interfaol" o`qitish usullari tez sur'atlar bilan rivojlanib, ijobiy samara bermoqda. 
Interfaol usullar guruhdagi kichik guruhlar o`rtasida raqobat muhitini vujudga 
keltirib, talaba-o`quvchilarni harakatchanlikka boshlab, ruxlantiradi, natijada 
talabalar hamkorlikda ishlay boshlaydilar.
Хulosa.
Har qanday interfaol usul to`g`ri va maqsadga muvofiq 
qo`llanilganida o`rganuvchilarni mustaqil fikrlashga undaydi. Yangi innovatsion 
texnologiyalar, zamonaviy metodlar yoki o`qitishning samarasini oshirishga 
yordam beruvchi texnologik treninglar talaba-o`quvchilarda mantiqiy, aqliy, ijodiy, 
tanqidiy, mustaqil fikrlashni shakllantirishga, qobiliyatlarini rivojlantirishga, 
raqobatbardosh, etuk mutaxassis bo`lishlariga hamda mutaxassisga kerakli bo`lgan 
kasbiy fazilatlarni tarbiyalashga yordam beradi. Interfaol usullarda muammoli, 
hayotiy vaziyatlardan foydalanish juda yaxshi natijalar beradi. Baxsli muammoli 
vaziyat–insonning faoliyati davridagi fikrlash natijasiga bog`liq bo`lib qoladigan 
murakkab holatga yoki sharoitga tushib qolishidir.