Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғликни сақлаш вазирлиги олий ва ўрта тиббиёт бўйича ўҚув-услуб идораси



Download 422,22 Kb.
bet2/9
Sana18.06.2023
Hajmi422,22 Kb.
#952190
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
16 Диафрагма чурралари-

Диафрагма чурралари
Амалий машғулотнинг хронологик картаси (Амалий машғулот даеомийлиги 4 соатга мулжалланган)
РЕЖА:




Уқув соатларининг таксимланиши



Амалий машғулот бўлимлари

1.

Машғулотнинг 1 соати



1015-1105 Танаффус
5 мин

Ташкилий-услубий ишлар. Талабаларга курация учун бириктирилган беморларни курация қилиш. Операция, боғлов, даволаш, текшириш ишларига қатнашиши.

2.

Машғулотнинг 2 соати



1110-1155 Танаффус 55 мин

35 минут. Мавзунинг мақсади, долзарблиги, вазифалари. Сўраш йўли билан талабаларнинг диафрагма анатомияси бўйича билим даражасини аниқлаш. 10 минут. диафрагма чурралари касаллиги билан оғриган беморларни тахлил қилиш, Талабаларга клиник амалларни намойиш қилиш ва ахамиятини тушунтириш.

3.

Машғулотнинг 3 соати

1245-1330


Танаффус
5 мин

35 минут. Сўраш йули билан диафрагма чурраларининг этиопатогенези, клиникаси ва даволаш усуллари тўгрисидаги талабалар билим даражасини бахолаш.
10 минут. диафрагма чурралари этиопатогенези туғрисида тушунча бериш.

4.

Машғулотнинг 4 соати

1335 - 1420


Танаффус 10 мин

35 минут. Сўраш йўли билан диафрагма чурраларининг клиник кечишининг ўзига хослиги ва даволаш усуллари хақида талабалар тушунча ва билим даражасини бахолаш.
10 минут. Талабаларга мавзу бўйича интерфаол усулларни қуллаш Ўтказилган назорат шаклари бўйича талабалар билимини бахолаш мезонлари асосида олган балларини эълон қилиш ва янги мавзу бўйича ўйга вазифа бериш.

Мавзунинг долзарблиги

Диафрагма кизилунгач тешигининг чуррали бир-бирига ухшамасдан, узининг клиник куриниши, кечиши ва окибати билан тубдан фарк килади.


Диафрагманинг топографик анатомияси, диафрагма чурраларининг классификацияси, дифференциал диагностикаси ва даволаш усулларини билиш факатгина даволовчи врач учун эмас, балки тор мутахассислар учун хам зарурдир.

УКУВ МАКСАДИ.


а) касалликнинг этиологияси, патогенези, клиник куринишини билган холда
диагноз куйишни урганиш.
б) хирургик йул билан даволашнинг асосий усулларини ва операциядан кейин
даволашни урганиш.
в) операциядан кейин учрайдиган асоратларни аниклаш ва уларни даволашни
урганиш.

МАШГУЛОТНИ МУСТАКИЛ УРГАНИШ УЧУН ВАЗИФА.


Мавзу буйича адабиётларни мустакил узлаштириш учун йуналтирувчи картага каранг. (илова №1)

МАШГУЛОТ БУЙИЧА МУСТАКИЛ ИШЛАШ УЧУН ВАЗИФА.


(2-иловадаги йуналтирувчи картага каранг)
а) диафрагма чурраси бор бемордан батафсил анамнез туплаш учун беморга
бериладиган тахминий саволлар тартиби.
б) беморни кандай тартибда текшириш лозим.
в) беморларнинг кукрак ва корин сохасини курганда, пальпацияда асосий эъ-
тиборни нимага каратиш лозим.

ТУТИ УЧУН ВАЗИФА. МИСОЛЛАР


а) диафрагма чурраларининг замонавий диагностика усуллари (адабиётлар


буйича).
б) диафрагма чурраларини замонавий операция усуллари билан даволаш.
(адабиётлардаги маълумотлар буйича).

I-илова

ДИАФРАГМА ЧУРРАЛАРИ МАВЗУСИ БУЙИЧА
АДАБИЁТЛАРНИ УЗЛАШТИРИШ УЧУН ЙУНАЛТИРУВЧИ КАРТА



т/р

Вазифа

Вазифага курсатма

1

2

3

1. Диафрагма чуррала- Диафрагма чурралари тугрисидаги тушунчани
ри. изохлаб беринг.
2. Диафрагманинг то- 1. Диафрагма кайси артериялар оркали кон би-
пографик анатоми- лан таъминланишини айтинг.
яси. 2. Диафрагманинг иннервацияси.
3. Диафрагманинг синтопияси.
4. Диафрагманинг асосий кисмлари ва ундаги
тешикларни айтинг.
3. Классификацияси. Б.В.Петровский (1966) буйича диафрагма
чурраларининг классификациясини айтинг.

4. Этиологияси. Диафрагма чурраларининг этиологик


факторларини санаб беринг.

5. Патогенези. Диафрагма чурраларининг асосий патогенетик


факторларини санаб беринг.

6. Клиника ва диагнос- 1. Диафрагма чурраларининг асосий симптом-


тикаси. ларини айтинг.
2. Диафрагма сирпанувчи чурраларининг
синамаларини санаб беринг.
3. Диагностиканинг асосий усулларини айтинг.

7. Дифференциал Диафрагма чурраларини кайси


диагностикаси. касалликлардан фарклаш лозим.

8. Даволаш. 1. Хирургик йул билан даволашнинг асосий


принципларини санаб беринг.
2. Операция йули билан даволашга курсатма моънелик киладиган холларни айтиб беринг.
3. Травматик чурраларнинг кайсиларида
пластика учун кушимча пластик материаллар.
4. Кисилиб колган диафрагмал чурраларда хи-
рургнинг замонавий тактикасини айтиб беринг.

2 - илова


ДИАФРАГМА ЧУРРАСИ БОР БЕМОРЛАРНИ КУЗАТИШ КАРТАСИ.



т/р

Харакат тартиби

Шартларнинг бажарилиш тартиби

1

2

3

1. Беморнинг анкетаси. Беморнинг жинси, ёши ва касбига эътибор


беринг.
2. Шикоятларини аниклаш Куйидаги шикоятларга эътибор беринг: нафас
қисиши, нафас етишмовчилиги, цианоз,
диспноэ, кусишнинг бор-йуклиги, регургитация
оғрикнинг жойлашган жойи, ахлат ва газнинг
тутилиши, меъда-ичакдан кон кетиши.
3. Касаллик тарихи
анамнезини йигиш. 1. Тугиш вактида жарохат олгани
диафрагманинг жарохат натижасида
шикастлангани, хар хил ял-
лигланиш касалликларига учрагани.
2. Касалликнинг бошланган вакти, кечишидаги
характерли белгилар, утказилган текшириш ва да волашнинг хулосалари.
4. Беморни объектив Беморнинг умумий холати, тана тузилиши, тери
текширувдан утказиш копламининг ранги. Юрак ва упканинг
фаолияти кон босими, пульснинг ритми. Упка ва
қорин перкуссияси, упка аускультацияси.

5. Рентгеноконтраст 1. Умумий полипозицион, рентгенконтрастли


клиник, биокимёвий текшириш хулосаларини тахлил килиш.
лаборатория текши- 2. Кукрак ва корин бушлигининг умумий рентге-
ришлари. носкопияси маълумотларини тахлил килиш.
беморга фиброгастроскопияқилиш;пневмопе-
ритонеум, певмоторакс шароитида рентгеноло-
гик текширишлар.

6. Олинган маълумот- Олинган маълумотларни асосий синдромлар


ларни тахлил килиш. бўйича алохида гурухлаш.

7. Диф.диагностика Диафрагмал чурраларнинг хар хил


килиш ва диагноз кўринишларини дифференциал диагностика таблицасини тузиш қилиш.

8. Даволаш тактикаси


ва режасини тузиш.

3 – илова


БИЛИМНИ ЎЗЛАШТИРИШНИНГ ДАСТЛАБКИ ДАРАЖАСИНИ ТЕКШИРИШ.



т/р

Текширила-
диган укув
элементи

Саволлар


Жавоб намуналари



1

2

3

4

1. Диафрагма 1.Диафрагма Диафрагмада 2 та кисм фарк


чурраларининг қилинади марказий пай периферик
асосий кисмлари мускул
2.Диафрагманинг 1.Туш мускул гурухи (m.parasternalis)
мускул кисмини 2. Ковурга-мушак гурухи
кайси мускул 3. Бел мушак гурухи (m.paralumbalis)
ташкил килади.
3.Ларрей учбур- Кўкрак ички артерияси (a.thoracica
чагидан кайси nterna)
кон томир утади.
4.Диафрагмадаги 1. Диафрагманинг аортал тешиги
3 та катта тешик- 2. Диафрагманинг кизилунгач тешиги
ни айтинг 3. Диафрагманинг пастки ковак вена
утувчи тешиги

2. Диафрагма Диафрагма син- 1.Диафрагма проекцияси олдиндан V-


нинг топог- топияси. ковурга, оркадан IX ковурга билан
рафик ана- чегараланади.Чап томондан
томияси. гумбази I ковурдан пастда туради.
2.Диафрагмада 3 та катта тешик ва
кон томирлар, нервлар утувчи ёрик
бор.Аорта тешиги диафрагманинг унг
чап ички оёкларидан хосил булиб, бу
тешикдан аорта ва кукрак лимфатик
томирлари утади.Кизилунгач тешиги
хамма томони берк тогорасимон канал
шаклида булиб, диафрагманинг медиа
оёкларидан ташкил топади ва XI кукра
умурткаси сатхида, аксарият урта чи-
зикдан бир мунча чап томонда жойла-
шади. Кизилунгач тешигининг эни
нормада 1,0 смдан 3 смгача булади,
узунлиги 3,5 смдан 6 смгача булади.
Кизилунгач тешигидан кизилунгачдан
ташкари чап ва унг адашган нервлар
ўтади.Пастки ковак вена тешиги
диафрагманинг пай кисмида
жойлашган.

1

2

3

4

Диафрагма куйидаги кон томирларидан
кон билан таъминланади: жуфт мушак
диафрагмал артерия (a.musculopliehrnica)
ва аортанинг жуфт тармоклари – юкориги
диафрагмал артерия ва 6 та ковургалар-
аро артериялар. Диафрагманинг асосий
артериялари унг ва чап пастки диафраг-
мал артериялар булиб, улар бутун диаф-
рагмани у ёпилган чизиқ буйлаб қон билан
таъминлайди. Вена томирлари артерия
томирларига параллел ўтади ва ток вена-
га куйилади.Диафрагманинг кўп сонли
лимфатик томирлари юза буйлаб тур
хосил килади. Диафрагма 2 та диафраг-
мал нервлар (n.phrenici) ва иккала томон-
дан 6 та пастки ковургалараро нервлар
(n.intercostalis) тармокларидан иннерва-
цияланади, шунингдек унг ва чап диаф-
рагмал чигаллардан нерв толалари олади.

3. Диафрагмал I. Б.В.Петровский буйича (1966) :


Чурраларнинг 1.Тугма диафрагмал чурралар
классифика- 2.Орттирилган чурралар
цияси. 1.Чин диафрагмал чурралар
2.Сохта диафрагмал чурралар
II. Травматик чурралар:
1. Сохта
2. Чин
III. Травматик булмаган чурралар:
1.Сохта тугма чурралар

2.Диафрагма кучсиз зоналарининг чин


чурралари.
3.Атипик жойлашган чин чурралар.
4.Диафрагма табиий тешикларининг
Кам учрайдиган чурралари.

4. Этиологияси Диафрагмал чур I. Мойиллик тугдирувчи сабаблар


патогенези раларнинг этио- 1.Диафрагманинг тугма тулик ривожлан-
логиясини санаб маслиги (гипо-аплазия)
беринг. 2.Тугиш вактидаги жарохат
3.Диафрагманинг травма таъсирида
жарохатланиши
4.Турли яллигланиш касалликлари
5.Диафрагма мушак-бойлам аппаратида
ги инволюцион узгаришлар
II. Келтириб чикарувчи факторлар:
Корин бушлиги босимининг ошиб
кетиши.
- 8 -



1

2

3

4

5. Клиникаси 1.Диафрагма Диафрагмал чурраларнинг симптомлари


чурраларининг асосий 2 гурухга булинади:
асосий белги- гастроинтестинал (овкат егандан сунг ёки
ларини айтинг. эгилганда эпигастрал, туш орти сохада
кусиш, регургитация, газ ва ахлатнинг ту-
тилиши, баъзан эса кон кетиши безовта
килади) ва кардиореспиратор (янги тугил-
ган болаларда сут эмаётган вактда ёки
кейин огир нафас кисиши, цианоз, тахи-
кардия ва хоказо).

2.Диафрагма Янги тугилган болада кориннинг ичига


чурраларининг ботиши, кукрак кафаси деформацияси,
қўшимча белги ассиметрияси. Перкутор курилганда:
ларини айтиб чурра бор томонда кукрак кафасида
беринг. Тумтокқёки тимпаник товуш (агар чуррада
ошқозон ёки ичак бўлса), юрак чегараси-
нинг ўзгариши. Аускультацияда: нафас
олишнинг сусайганлиги, чурра бор томон-
да билкиллаган, кулдираган товуш.
ёки ичак перисталтикасини эшитиш.
3.Диафрагмал 1. Чурранинг қисилиб қолиши.
чурраларнинг 2. Ичакларнинг кисилиб колиши.
асосий асорат- 3. Перитонит
ларини санаб 4. Рефлюкс-озофагит
беринг. 5. Кон кетиши

6. Диагностика Диафрагмал


каси. Чурралари- 1. Полипозицион умумий упка
нинг махсус 2. Рентгенконтраст ёрдамида текшириш.
текшириш 3. Пневмоперитонеум ва пневмоторакс
усулларини чакириб, рентгенологик текшириш.
айтинг 4. Фиброэзофагогастродуоденоскопия

7. Хирургик Диафрагмал Диафрагмал чурраларнинг жойлашишига


даволаш чурраларда караб трансторакал ёки абдоминал йул
кулланилади- кулланилади. Усуллар:
ган оператив а) оддий аутопластик усулда тикиш.
усулларни б) дупликатура хосил килиб тикиш
айтинг. в) оёкчали мушак, мушак-апоневроз ва
тери-мушак лахтаклари ёрдамида
ауто пластика килиш.
г) эркин ауто-, гомопластика.
д) синтетик материаллар (капрон,
тефлон, нонавлон, лавсан,
коголь) ёрдамида пластика килиш.

8. Асоратла- Диафрагманинг 1. Операциядан кейинги дисфалия


ри кизилунгач теши- 2. Ёпик фундопликация синдроми
ги чурраси опера 3. Меъданинг операциядан кейинги
циясида учрайди кангайиш.
ган асоратларни 4. Адашган нервларнинг зарарланиши
айтинг. 5. Кизилунгачнинг тешилиши
6. Кон кетиши
7. Стриктура, чурра рецидиви
8. Диафрагмал нервнинг зарарланиши.
ТАЛАБАЛАР УЗЛАШТИРИШИНИНГ ОХИРГИ ДАРАЖАСИНИ
ТЕКШИРИШ.



т/р


Текширила
диган укув
элементи

Узлаштириш даражаси

Масалалар

Масалаларни ечиш намунаси

1

2

3

4

1. Клиника, 1. Клиникага бир ойлик бемор Беморни янги туғилгани,


диагностика эмизгандан сунг безовта бу- касаллик белгиларини хи-
диф.диагнос лиши, огир нафас кисиши, собга олиб, диагнози:
тика ва даво диагнозга шикоят билан ёт- рагмал чурра, кардио
лаш тактика кизилди. Беморнинг ахволи респиратор синдром.
си уртача огирликда тери ва Дифференциал диагнос
шиллик каватлари ок-пушти тика юракнинг тугма по
рангда. Юрак товушлари бу- порокларири ва упканинг
гик, кукрак кафасида, чап пастки бўлаги зотилжами
томонда деформация ва ас- билан бажариш лозим.
симметрия аникланади. Пер Куйилган диагнозни тас
куссияда кукрак кафасининг диқлаш ва аниклаш учун
чап пастки кисмларида тим- беморга полипозицион
паник товуш эшитилади. упка ренгеноскопияси,
Аускультацияда шу сохада рентгеноскопияси ва
везикуляр нафас эшитил- фиброгастроскопия
майди, билкиллаган товуш Беморга юкори урта лапа
эшитилади. Юрак чегараси томия килиниб, чуррадаги
унгга силжиган. Корин бу- аъзолар корин бушлигига
шашган, ичига ботган (кафт- туширилади ва диафраг-
симон), пайпаслаганда огрик мадаги дефект тикилади.
сезади. Ахлат ва бод чикиши
тутилади. Кон тахлилида:
Эр 3,2х10¹²/мкл, лейк.
3,5х109, Тромб. 220х102/л.
Беморнинг ташхиси
Кайси касалликлар билан
диф.диагностика килиш
лозим? Қандай текшириш
ва даволаш қўлланилади?



1

2

3

4

2. 40 ёшли бемор клиникага 1. Беморнинг шикояти,


овкат егандан сунг, эгилиб иш анамнези, касалликнинг
лаганда туш оркасидаги ва эпи объектив белгиларини хи
гастрий сохасидаги огрикка, собга олиб, диагноз: Диа-
кусишга, регургитация, ахлат фрагмал чурра. Гастроин
ва боднинг тутилиши, баъзан тестинал синдром.
меъда ичакдан кон кетишига Диагнозни тасдиклаш ва
шикоят килиб келди. Шу вакт- аниклаш учун беморга ку
гача бемор терапевтик булим- йидаги текширишларни
ларда бир неча марта кам са- утказиш лозим:
мара билан даволанган. 1. Ўпканинг умумий пол
Беморнинг ахволи урта огир- зицион рентгеноскопия.
ликда, териси ок-пушти ранг- 2. Контрастли рентгенос-
да. Юрак товушлари бўғиқ, копияси.
АКБ-140/70, кукрак кафаси 3. Фиброэзофагогастроду
симметрик. Перкутор: кукрак деноскопия.
кафасининг унг пастки кисми- Даволаш: Оператив йул б
да бугин товуш. Аускультация лан.-Юкори урта лапарато
да: шу сохада нафас эшитил- мия килиб, диафрагмадаг
майди. Корин юмшок, огрикли, дефектни тикиш лозим.
Ичига ботган (кафтсимон) кури
нишда. Кон анализида: Эр.3,6х
х10¹², Лейк. 8,2х109 ,Тромб.
180х109. Беморнинг ташхиси?
Уни қандай даволаш лозим?

Download 422,22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish