Њзбекистон республикаси олий ва њрта махсус таълим вазирлиги

3.Ish unumdorligi haqida umumiy tushuncha. Ish unumdorligini oshirish
Zamonaviy servis amaliyotida ish unumdorligini xizmat ko'rsatish sifatini pasaytirmagan holda oshirishni bir necha usullari ma'lum. Ularni keng tarqalganlarini keltiramiz:
- xizmat ko'rsatish jarayonini iste'molchilar bilan aloqa darajasiga ko'ra faza va segmentlarga bo'lish. Iste'molchilar bilan muloqot doirasidan chetga chiqariladigan faza va segmentlar rasionalizasiyalashtirish, avtomatlashtirish va boshqalar hisobida takomillashtiriladi;
- xizmat ko'rsatishni konveyerli usuli. Bunda xizmat ko'rsatish o'xshash fazalarga bo'linadiki iste'molchilarni o'zlari u fazalarni bosqichma-bosqich o'tishadi. Bu usulni xizmat sifatini pasaytirmagan holda xizmat ko'rsatish vaqtini qiqsartirish zarur bo'lgan hollarda qo'llash maqsadga muvofiq hisoblanadi;
- mijozni xizmat ko'rsatish jarayonida ishtiroki darajasini oshirish. Bu usul xizmatlar o'z mohiyatini yo'qotmagan, mijozlar esa o'z faolligini xizmatni yaxshilash usuli deb qabul qilgan hollardagina qo'llanilishi mumkin;
- talab va taklif muvozanatini o'rnatish. Asosiy e'tibor eng yuqori talabni (masalan, ish kunini oxiridagi magazin kassalaridagi navbatlar, dam olish mavsumida yo'llanmalarga bo'lgan talabni oshishi va boshqalar) pasaytirish imkonitlariga qaratiladi. Buning uchun differensiasiyalangan narx qo'yish, qo'shimcha ishchi kuchini jalb qilish va boshqalar foydalanilishi mumkin.
4.Xizmat sohasidagi ish unumdorligi
Servis korxonasi samaradorligini keng tushunish, bu muammo ko'p o'lchovli dinamik modelga aylanayotganligi haqida gapirishga imkon beradi. Servis korxonasini muvaffaqiyatli ishi haqidagi aynan ana shunday tassavurlar servisni jahondagi iqtisodiy amaliyotda ishlab chiqilmoqda. Bu holda quyidagi uchta tarkibiy tavsiflar muhim hisoblanar ekan:
- unumdorlik – samaradorlikka erishishda resurslarni minimazasilanish darajasi. bu samaradorlikka iqtisodiy yondashish bilan yaqinlashish hisoblanadi.
- effektivlik – iste'molchilar talablari va kutishlari qondirilgan xizmat ko'rsatish jarayonini darajasidir. boshqacha qilib aytganda, bu kerakli mahsulotni kerakli joyda, kerakli vaqtda, kerakli narxda ishlab chiqarishdir. bu mezon maqsadga muvofiqlik bilan (natijalarni va maqsadlarni bir-biriga mos kelishi) yaqinlashadi.
- adaptivlik – xizmat ko'rsatish jarayonlarini kelajakka moslashtirish maqsadida egiluvchanligi, iste'molchilarni kutishlaridagi o'zgarishlari va korxonani ishiga turli innovasiyalarni kiritish yo'li bilan xizmatlarni rivojlantirishdir.