Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Тошкент Архитектура қурилиш институти

4-илова
Дудбуронлар(Тутун мўрилари)
Дудбуронлар орқали чиқариладиган чиқиндиларни қисқартиришнинг умумий усули технологик печлар ва қурилмаларида ёқилғи ёқишни автоматик ростлаш тутун газлари ва ундан ушлаб олинган компонентларни утилизация қилиш.
Ёқилғини ёндириш жараёнида ҳосил бўладиган олтингугурт диоксиди чиқиндисини камайтиришни қуйидаги усулларини қўллаш керак:
-таркибида олтингугурт миқдори кам бўлган ёқилғиларга ўтиш(табиий газ,табиий суйилтирилган газ таркибида олтингугурт кам бўлган нефт, таркибида олтингугурт кўп бўлган кўмир);
-олтингугуртсизлантирилган (таркибида олтингугурт камайтирилган нефт) ва кўмир махсулотларидан фойдаланиш;
-газ оқимидаги олтингугурт қўшилмаларини йўқотиш.
Таркибида қаттиқ заррачалар бўлган газларни циклон ва электрофилтирлардан ўтказилади. Олтингугурт водородли чиқиндиларига натрий гидроксиди эритмаси билан скуберларга ишлов берилади.
5-илова


Технологик қурилмалардан тартибсиз зарарли чиқиндиларни чиқиши
Технологик қурилмалардан тартибсиз зарарли чиқиндиларни чиқиши - бу арматуралар ва фланец уламаларини нозичлиги ҳамда зичловчи материалларни (моддаларни) тез емирилиши; салник қурилмаларидан чиқиб кетиши; ҳимоя клапанлари; наъмуна олиш клапанлари ва доимий ишлаб турувчи дренажлар (ер ости сувларини чиқариб ташлаш,сувни очириш) лардир.

Сақловчи клапанлар орқали зарарли моддаларни чиқишини камайтириш учун ҳар бир қурилмада ёпиқ технологик босим 15 % гача кўтарилганда ёпиқ тизимга ўтказиш учун назорат клапанларини ўрнатиш ва босимни 20% оширганда сепараторлар орқали атмосферага чиқарувчи фавқулотда (авария) ҳолатидаги клапанларни ўрнатиш лозим.

7 -илова


Тозалаш иншоотлари

Тозалаш иншоотларининг зарарли чиқиндиларини атмосферага чиқариш миқдори қуйидагиларга боғлиқ: -тутиб қолинган нефт махсулотлари тўйинган буғининг босимига ва боғланиш сатҳига, ташлама (оқава) сувлар ҳароратидаги нефт махсулотларининг таркибига, буғланиш сатҳидаги шамолнинг тезлигига, тиндириш вақтига, шунингдек тиндирилган нефт махсулотларининг тўпланишини режага солиб туришга, ташлама сувларининг ишлатилиши ва харакатига.

Тозалаш иншоотларидан чиқувчи зарарли чиқиндиларни чиқишини камайтириш учун қуйидагилар зарур: айланма сувлар тизимдан кенгроқ фойдаланиш йўли билан ташлама сувлардан фойдаланишни камайтириш ва ҳаво ёрдамида совутиш қурилмаларидан фойдаланиш, шунингдек нефт тўплагичларни очиқ туридан ёпиқ турига ўтиш, тўлиқ ёки қисман герметикликка ўтиш.