Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ирригация ва қишлоқ ХЎжалигини механизациялаш муҳандислари институти бухоро филиали

I.УМУМИЙ ҚИСМ

1.1Иншоотжойлашган ҳудуднинг иқлими.
Иншоотнинг жойлашган ҳудуднинг иқлими саҳро минтақасига мансуб бўлиб, ёзи жазирама иссиқ ва қиши нисбатан совуқ бўлиши билан тавсифланади. Вобкент тумани субтропик ва мўтадил иқлим минтақаларининг шимолий чегарасида жойлашган. Қуёш радиацияси оқимининг юқори даражаси ер юзаси ва атмосфера сиркуляцияси хусусиятлари билан биргаликда иқлимнинг ҳаво ҳароратининг мавсумий ва суткалик катта тебранишлари, давомли қуруқ ва ёзииссиқ, нам баҳор ва беқарорқиши билан ҳаракатланадиган континентал типини вужудга келтиради.
Вобкент тумани ҳудуди чўл билан воҳа орасидаги текисликда жойлашган. Иқлими континентал. Июлнинг оʻртача ҳарорати 28—30 °C , январники — 0 C дан — 2 C гача. Йилига 140–200 мм ёғин тушади. Вегетация даври 150—180 кун. Туман ҳудудидан Зарафшон дарёси оқиб ўтади. Тупроғи асосан бўз тупроқ.
1.2Иншоот жойлашган ернининг релъефи, тупроқлари.
Релъеф ва унинг ривожланиши билан чамбарчас боғлиқ бўлган табиий географик жараёнларнинг қишлоқ хўжалигининг ишлаб чиқаришига таъсирини икки хил нуқтаи назардан баҳолаш мумкин. Биринчиси табиий географик жараёнларнинг бевосита таъмири ва иккинчиси табиий географик жараёнларнинг билвосита таъсири. Жараёнларнинг қишлоқ хўжалигини ишлаб чиқаришга бевосита таъсири релефга боғлиқлиги ерни ҳайдашга лаёқатлиги,уни суғоришга тўғри келиши, қишлоқ хўжалик техника воситаларидан фойдаланиши, чорва молларини боқилиши ва бошқа ҳолатларда яққол намоён бўлади. Релъеф ўз навбатида маҳаллий иқлимга, тупроқ қопламининг табиий намланишига, радиация ва иссиқлик балансига, шамолларнинг йўналишини ва булар туфайли қишлоқ хўжалик экинларининг ҳосилдорлигига ҳамда биомассаларининг унумдорлигига билвосита таъсир кўрсатади.
1.3Сув тақсимлаш иншооти ҳақида умумий маълумот
“Хархўр – Дуоба” ирригация тизими бошқармасига қарашли “Вобкентдарё” каналида жойлашган “Коми–ака–1” сув тақсимлаш иншооти 1962- йилда Бухоро вилоят Вобкент туманида қурилган. Вобкентдарё каналининг ПК 142+00да жойлашган бўлиб, ундан оқиб келадиган сув миқдори Q=80м³/с ташкил этади. Вобкентдарё канали орқали келадиган сувнинг бир қисмиКомизар, Элач, Коми-ака ҳамда Коми Касаба сув олувчи иншоотларга тақсимланиб, қолган 53,00 м³/с сув миқдори Коза гидроузелига кетади. Шундан Комизар сув тақсимлаш иншоотига 11,0 м³/с , Элач сув тақсимлаш иншоотига 6,0 м³/с, Коми-ака-1 сув тақсимлаш иншоотига 7,5м³/сва Коми Касаба сув тақсимлаш иншоотига 6,5 м³/ссув тақсимланади. Ўз навбатида Комизар – 5294 га, Элач – 2672 га, Коми-ака – 3961 га ва Коми Касаба – 3000 га ер майдонни суғоришга хизмат қилади.