Ўзбекистон республикaси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Буюртма қабул қилиш. Аввало туй утқазиладиган зал 
буюртмачига кўрсатилади. Банкет утқазиладиган сана ва вақт туйга 
келувчилар сони, банкет учун утқазилган пул суммаси аниқланади. 
Қуйидаги масалалар олдиндан хал қилиб олинади: миллий 
анъанадардан келиб чиққан холда хизмат кўрсатишнинг ўзига хос 
хусусиятлари, келин-куёвларнинг келиши, кутиб олиниши ёки Келин-
куёвлар меҳмонларни кутиб олиши, совғалари, гуллар учун жой, 
меҳмонларни қайси тартибда ўтқазилиши, иссиқ. таом қачон берилиши, 
уйин-қулги, чой берилиши ва ҳоказолар. 
Буюртмачи билан таомнома, банкет столларининг қуйилиши, 
меҳмонларни жойлаштириш режалари келишиб олинади. Буюртма 
қабул қилинганда буюртмачига ресторан манзили ёзилган тақлифнома 
бланкалари берилади. 
Туй таомномасига хар хил совуқ. таомлар ва газаклар, қандолат 
маҳсулотлари, мевалар, ичимликлар, битта ёки иккита иссиқ, таом 
киритилади. 

---

146 
Официантларни тайёрлаш. Мебелларни жойлаштириш. Туй-
банкетига келувчиларнинг хар 9—12 тасига битта официант хизмат 
қилади. Бош официант ҳамма официантларга қўрсатма беради, хар 
бирининг вазифасини белгилайди, хизмат кўрсатиш сеқторини 
тайинлайди, таомлар, шампан виноси ва бошқаларнинг навбат билан 
берилишини тушунтиради. 
Хизмат 
кўрсатишга 
Тайёргарлик 
жараёнида 
бир 
гурух 
официантлар мебелларни ўрнатади, идиш-товоқ, анжомлар тайёрлайди, 
стол ясатади, бошқалар зиравандларни, гулларни қуяди, буфет 
маҳсулотларини тайёрлайди. Хизмат кўрсатиш жараёнида эса, бир 
гурух официантлар таом ва ичимликлар тарқатади, бошқаси - 
фойдаланилган идиш-товоқларни йигиштиради ва ҳоказо. Тўйга таклиф 
қилинганлар 20—24 киши бўлса, столлар бир қатор қилиб қуйилади, 
Кўпроқ бўлса — Т, П, Ш харфлари шаклида қуйилади. Бу туйга 
келувчилар миқдори, ресторан хусусиятига боғлиқ. Биринчи бўлиб 
келин-куёвлар ўтиради, куёвнинг ўнг томонида қелин ўтиради. 
Қелиннинг ота-оналари қуёвнинг чап томонида, қуёвнинг ота-
оналари келиннинг ўнг томонила ўтиради. Шу қаторда куёвжура ва 
келин дугонаси ўтиради. Юқорида асосан Европа халқларига тааллуқли 
туй-банкетлар ҳақида гапирилди. 
Ўзбекистонда никох туйлари, айниқса қишлоқ жойларида асосан 
қуёвнинг ховлисида утади. Буларнинг миллий анъана, удумларимиздан 
келиб чиқадиган анча мураккаб томонлари бор. Бу алоҳида бир 
мавзудир. Лекин, Ўзбекистон Республикаси мустақилликқа эришгандан 
сўнг шахарларда ниқох туйлари ховлиларда ўтқазилиши билан бир 
қаторда, ресторанларда, махсус туйхоналарда утқазилмоқда. Бу 
туйларнинг асосий ўзагида ўзбеқ миллий маданияти, анъана, урф-одати, 
удумлари сақпанаётган, мазмуни бойиётган бўлса ҳам, шакл томонига 
баъзи янгилиқлар қириб қелаяпди. Бу хақда ҳам тўхталмоқчи эмасмиз, 
чунки бу ҳам алоҳида тадқиқот талаб бажарадиган кенг мавзудир. 
Тўй кечасининг бошланишига 5-10 дақиқа қолганда бош официант 
туй ташкилотчиларига ҳамма нарса тайёр, залга қириш мумкин, 
меҳмонларни таклиф қиламиз, дейди. Шу пайт хизматга тайинланган 
ҳамма официантлар залда меҳмонларни қутади, уларнинг ўтиришларида 
ёрдам беради, сўнгра ичимликлар ва газаклар тавсия қилади. 
Келин-куёв ва уларнинг ота-оналарига алоҳида диққат-эътибор 

---

147 
қаратилади. Таом, ичимликларни официантлар тавсия қилиб айланиб 
юради. Зарурият тугилган холда официантлар тарелка ва анжомларни 
йиғиштириб олади ва ўрнига тозасини олиб келиб қуяди. 
Меҳмонлар ичиб, ейишиб анча қизиб олгач, 30—40 дақиқалиқ 
танаффус эълон қилиниши, шу пайт мусиқа, ашула, рақсга тушиш 
мумкин бўлади. 
Танаффус вақтида официантлар стол устини тартибга солади, 
бушаган идиш-товоқларни йигиштиради, тозаларини қуяди. Иссиқ таом 
берилади. Тўй торти кесилади ва тарқатилади.