Ўзбекистон республикaси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

ЧОЙ-БАНКЕТИ 
Чой-банкетлар таваллуд топган кунлар ва бошқа тан-таналарда 
ўтқазилади. Бундай банкетларда кишилар унча кўп булмайди. Бундай 
тадбирлар кўп холларда соат 16—18 ларда утқазилади, 2 соат атрофида 
давом этади. 
Чой-банкетининг ўтқазилишида қатъий қоида йуқ. У эркин долда 
ўтқазилади. 
Банкетга Тайёргарлик. Чой-банкетига тавсия этиладиган мебел - 
думалоқ, чўзинчоқ столлар, улар бўлмаса қвадрат, тўғри тўрт бурчакли 
столлар, стуллар, кресло, яримкресло, юмшоқ курси, диванлар. 
Чой столлари залнинг марказига ёки меҳмонлар учун қулай 
жойларга урнатилади. Залга бир қанча столлар қуйиладиган бўлса, улар 
орасида меэулонлар утиши, официантлар юриши учун йўлак бўлиши 
лозим. Асосий чой стол-ларидан ташқари официантлар учун ёрдамчи 
столлар ҳам қуйилади. 
Дастурхон, сочиқ, сочиқ-салфеткалар гулли бўлиши керак. Столга 
ёзилган гулли дастурхонларга мос келадиган сочиқ-салфеткалар 
танланади. Тантананинг харақтерига қараб ранг-баранг гулли дастурхон 
ишлатилади. Улар бир хил рангда ёки миллий қаштачилиқ безаклари 
берилган бир неча рангда бўлиши мумкин. 
Силлиқланган, ойна билан қрпланган столларга дастурхон 
ёзилмайди. Агар меҳмонлар сони 8 дан ошса, бир неча столни безатиш 
мумкин. 
Банкет таомномасида асосан ҳамир-қандолат маҳсулот-лари (нон, 
пирог, сухари, торт, пирожний, кекс, печений, қонфетлар, ширин 
ёнгоқдар, бодом, олма, хар хил мева ва бошқалар) бўлади. 
Спиртли ичимликлардан яримширин винолар, мусаллас, ликёр, 
конъяк тавсия қилинади. Баъзи банкетларда шампан виноси ҳам 
берилади. Чой столига совуқ, газаклар бериш тавсия этилмайди. 
Чой-банкети столига майда десерт тарелкалари, десерт, мева 
идишлари, вино, конъяк, ликёр учун рюмкалар, шампан виносига 
қадахлар, чойнак-пиёлалар, қанддон ва қандни сиқиб олгич, мева, 
қандолатлар солиш учун гулдонлар, гулли салфеткалар, қулдонлар 
қуйилади. 
Чой столидаги хар бир меҳмонга агар таомномага қиритилган 
бўлса, Кичик десерт тарелка, унинг ёнига ликёр ва коньяк учун рюмка 

---

144 
қуйилади. Пичоқ, вилка, қошиқ, десерт тарелкаларига ёки унинг ёнига 
қуйилади. Гулли сочиқ- салфеткалар чиройли букланиб, десерт 
тарелкаларига ёки уларнинг ёнига, чап томонга қуйилади. 
Мевалар учун тарелкалар, анжомлар 4—6 тадан тахла-ниб, 
меҳмонлар учун қулай жойга қуйилади. Улар хизмат қилувчилар учун 
ҳам унгай бўлиши керак. 
Мева, қиём, асал, печений, торт, пирожний, қанд, ёнгоқ солинган 
гулдонлар банкет бошланмасдан аввал столларга қуйилади. 
Қиём, асал соладиган идишчалар, қандни сиқиб олгич, торт, 
пирожнийлар учун куракчалар, десерт қошиқлари берилади. 
Қулдон, сигареталар, гугурт чой столига қуйилмайди. Уларни 
зарур бўлиб қолса, официантлар келтириб беради. Чой столи 
таомномасида ширинликлар, мевалар, десерт ёки нимширин винолар 
бўлиши мумкин. Иссиқ, ичимликлар бериш олдидан қиём, сут, лимон 
келтирилади. Агар таомномада қиём белгиланган бўлса, 4—6 дона 
кичик идишчалар стол устига қуйилади. Шампан виноси учун қадахдар 
вино рюмкаларининг чап томонида туради. 
Чой столининг безаги — самовардир. У асосий стол устига ёки 
махсус қилинган ихчамроқ столга қуйилади. Чинни чойнак-пиёлалар, 
чашкалар самовар ёнида бўлади.