Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги термиз давлат университети архитектура ва қурилиш факултети

Бетон қоришмаси ва бетон хоссаларини яхшилаш учун махсус қўшимчалардан фойдаланиланиш мумкин.
Бетон таркибига кирувчи махсус қўшимчалар икки грухга бўлинади

• Биринчи грухга бетон хоссаларини яхшиловчи аралашмалар;

– пластиклаштирувчи, қўзғалувчанликни оширувчи;
– стабилизирловчи, қатламлашишдан огохлантирувчи;
– қотишни ростловчи;
– ҳавотортувчи ва кўпиклаштирувчи;
– гидрофобик ва каррозияга(емирилишга) қарши;
– музлашга қарши ва бошқалар киради.
Улар цемент массасига нисбатан 1 –2% қўшилади.

• Иккинчи гурухга, цементни тежаш учун 5–20% қўшиладиган қўшимчалар; куллар, шлаклар ва зичликни оширувчи, иссиққабардошлик учун ва бошқа махсус қўшимчалар киради.

Пластификаторлар.
Бетон учун пластификаторлар- булар қуруқ ва суюқ бетон қоришмалари учун полимер моддаларга асосланган материаллар. Қўллашдан мақсад - керакли хоссалар(оқувчанлик, қўзғалувчанлик, пластиклик, эластиклик, сув шимувчанлик)га эга бўлган бетон ва қурилиш қоришмасини тайёрлаш учун. Шу билан бирга, модификатор-лар бетоннинг полимер таркибига мос келиши (бир бирига қўшилиши мумкин бўлган), ҳидсиз, паст учувчанликка эга ва эритувчиларга бардошли (турғун) бўлиши керак.
Пластификатор бир нечта муаммоларни ҳал қилиш учун ишлатилади. Улар бетоннинг оқувчанлиги ва ҳаракатчанли (қўзғалувчанли)гини тартибга солади, натижада қуйиш пай-тида ғовакликнинг олди олинади ва мустахкам қуйма конс-трукциялар тайёрланишга имконини беради. Махсус қўшим-чалар бетон аралашмаларнинг металл арматура билан ва бе-тон компонентлар орасидаги ёпишиш хусусиятини оширади.
Пластификаторлар бетондаги ғоваклар ҳажмини камайтиради, бу эса қотиб қолган қотишманинг чидамлилигини, мустаҳкамлигини ва сув ўтказмаслик хоссаларини оширишга имкон беради.
Пластиклаштирувчи қўшимчалар бетон эритмадаги сувнинг музлаш чегарасини оширади. Бундай ҳолда, улар ҳароратнинг кескин ўзгариши шароитида антифриз вазифасини бажариб, бетоннинг бузилмаслигини таъминлайди. Музлатиш тезлиги пластификатор томонидан тартибга солинади. Унинг ёрдами билан бетон паст ҳароратларда ҳам тезда қаттиқлашади. Бу эса қуйиш ишларининг вақтини ошириш имконини беради.
Хоссалари
Модификаторлар бетонга керакли хусусиятларни беришга имкон берадиган турли хил хоссаларга эга. Гигроскопиклик хоссаси бетон қоришмасини тайёрлаш вақтида пластиклашиш ва суюқлик сарфини камайтириш имконини беради.