Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги термиз давлат университети архитектура ва қурилиш факултети

БСТ В25 П1 F200 W4 ГОСТ 7473 –2010;
Буерда; БСТ–оғир бетон учун бетон қоришмаси; В25–сиқилишга мустахкамлиги бўйича синфи(класс); F200 –совуққа бардошлик маркаси; W4 –сув ўтказувчанлик.
Майда донали бетон учун бетон қоришмаси шартли белгиси;
БСМ В25 П1 F200 W4 ГОСТ 7473 –2010;

Енгил бетон учун бетон қоришмаси шартли белгиси;

БСЛ В12,5 П2 F200 W2 D900 ГОСТ 7473 –2010;
Бу ерда; БСЛ–енгил бетон учун бетон қоришмаси; В12,5–си-қилишга мустахкамлиги бўйича синфи(класс); F200 –совуққа бардошлик маркаси; W2 –сув ўтказувчанлик; D900 –ўртача зичлик
Бетон қоришмаси қуйидаги хоссалари билан характерланади
– Қулай жолашувчанлик;
– ўртача зичлик;
– қоришманинг қатлам-ланиши;
– ғоваклик;
– харорат;
– хоссаларини сақлаш хусусияти;
Бетоннинг хоссаларига асосан цемент бўтқасини миқдори ва сифати таъсир этади, чунки фақат цемент бўтқаси дисперс (майда) система хисобланади.
Маълум структура хосил қилган системани механик куч таъсир этганда реологик хоссаларини ўзгартириш ва куч таъсири тўхтатилганда яна ўз холатига қайтиш хусусиятига тиксотропия дейилади.
Бетон технологиясида бу хосса кенг фойдаланилади, яъни бикр, қуюқ, бетон қоришмасидан буюмни қолипда олиш вақтида силкитиб олинади.
Буюм ва конструкцияларда бетоннинг сифати юқори бўлиши учун, яхши ишлов бериш учун бетон қоришмасини жойлаштириш шартига тўғри келадиган қуюқлиги (консистенция) бўлиши керак.
Одатда қуюк,-суюқлигини аниқлаш учун жойлашувчан-лик ёки бикрлик билан белгиланади.
Қулай жойлашувчанлик (ётқизувчанлик)(консистенцияси) бетон аралашма-сининг бетонланадиган буюм қолипини тўлдириш ва ундан оғирлик кучи таъсири остида ёки ташқи механик таъсир нати-жасида зичланиш хусусиятини кўрсатади. Бетон аралашмаси-нинг бу хоссаси қўзғалувчанлик ёки бикрлик билан бахоланади.
Бетон қоришмасининг сурулувчанлиги(қўзғалувчанлик, конус чўкиши КЧ) деб уни ўз массасаси таъсири остида ёйилиб кетиш хусусиятига айтилади. Бетон қоришмасининг сурулув-чанлиги баландлиги 300, устки асоси диаметри 100 ва пастки-синики 200 мм бўлган, кесик конус кўринишидаги тагсиз металл қолипидан иборат стандарт конусда аниқланади.
Бетон аралашмасининг сурилувчанлик даражаси КЧ (ОК) айни қоришмадан қолипланган конуснинг чўкиш катталиги (см ҳисобида) билан бахоланади. Конус қанча кўп чўкса, бетон аралашмасининг сурулувчанлиги шунчалик юқори бўлади (ГОСТ 10181-2014).