Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат чет тиллар институти

Таъкидлаш керакки, ўтган асрнинг тўқсонинчи йиллари педагогик 
технологияларининг 
илмий-назарий 
асосларини 
ўрганиш, 
асл 
моҳиятини англаб етиш, афзаллик жиҳатларини аниқлаш ва ниҳоят, 
амалиётга татбиқ этишга киришилган давр сифатида баҳоланмоқда. 
Мамлакатимизда педагогик технологияларнинг тарафдорлари, 
тарғиботчилари, назариётчилари билан бир қаторда амалиётчилари ҳам 
шаклландилар. Ўзбек олимларидан Азизхўжаева Н., Йўлдошев Ж., 
Очилов М., Шодиев Н., Сайидаҳмедов Н., Толипов Ў., Фарберман Б.Л.,
Ғозиев Е., Нишоналиев У. ва бошқалар инновацион педагогик 
технологияларнинг мамлакатимиз таълим тизимига мос жиҳатларини 
ишлаб чиқдилар. 
Алоҳида таъкидлаш лозимки, Ж. Йўлдошев, М. Очилов, Н.Шодиев, 
Н.Сайидаҳмедов, Ў.Толипов, Б.Л.Фарберман кабилар чет элларда кенг 
тарқалган инновацион технологияларни ўрганиш ва тарғиб этиш 
бўйича қилган ишларини алоҳида таъкидлаш лозим. 
Инновацион технологиялар ва уларни педагогик амалиётда қўллаш 
механизмлари ўтган асрнинг саксонинчи йилларида АҚШ педагоглари 
Ж.Стил, К.Мередис, Ч.Темпллар томонидан яратилган, ана шунга кўра 
микрогуруҳлар, мунозара, кластер, синквейн, ақлий ҳужум каби 
олтмишдан зиёд интерфаол усуллар тавсия этилган. Бу усуллар таълим 
жараёнида қўлланилишининг соддалиги ва ўқувчиларни юқори 
интеллектуаллик 
даражаларида 
фикрлашга 
ундашлари 
билан 
аҳамиятлидир. Шунинг учун ҳам, улар жаҳондаги барча ривожланган 
мамлакатлар таълим тизимида самарали қўлланмоқда. 
Айтиш жоизки, мамлакатимиз таълим тизимида муаммоли ўқитиш 
технологиясини қўллаш бўйича муайян тажрибалар ҳам тўпланган. Булар 
эса, таълим жараёнида интерфаол усуллардан оқилона фойдаланишнинг 
илмий- услубий асослари бўлиб ҳисобланиши мумкин. Интерфаол 
усуллардан оқилона 
фойдаланиш 
таълим 
жараёнига жўшқинлик, 
изланувчанлик кайфиятини бахш этади, ўқувчиларда ўз имкониятларига 
ишонч ва ўз меҳнати натижасидан мамнунлик ҳиссини вужудга келтиради, 
билишга оид қизиқишларини янада орттиради. Булар эса, таълим жараёнида 
ўқувчилар шахси баркамоллашувининг муҳим омиллари бўлиб ҳисобланиши 
табиийдир. Таъкидлаш лозимки, замонавий дарснинг ҳар бир босқичида 
ўқувчиларнинг мустақил фикр юритишлари, микрогуруҳлар таркибида фаол 
ишлашларини таъминланиши, ўқитувчи эса, уларга маслаҳат берувчи, 
йўлловчи, уларнинг билиш фаолиятларини бошқарувчи вазифаларини 
бажариши ва ҳатто, ўқувчилар (микрогуруҳлар) фаолиятини баҳолашни ҳам 
эксперт гуруҳи ихтиёрига ўтказишга эришиши даркор. Умуман олганда, 
замонавий дарсда ўқитувчи ҳукмрон, ахборот берувчи ягона манбаа эмас, 
балки ўқувчиларнинг мустақил ўқиб-ўрганишларини осонлаштирувчи, 
уларнинг билиш фаолиятлари учун қулай шароит яратувчи шахс бўлиши 
лозим. 

---

133 
Адабиётлар 
1. Каримов И. А. Ўзбекистон буюк келажак сари. T.: Ўзбекистон, 1998 й.
–62 б.
2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 10 декабрдаги
“Чет тилларни ўрганиш тизимини янада такомиллаштириш тўғрисида” ги 
Қарори. 
3. Авлиёқулова Н.Х. Замонавий ўқитиш технологиялари.-Т., 2001.
4. Зарипов К. Янги педагогик технологияни татбиқ этиш босқичлари. //.
Халқ таълими. 1997. № 4. 4-12 б. 
5. Зокиров И. Таълим жараёнига янги педагогик технологияларни татбиқ
этишнинг назарий-амалий асослари. Пед.фан.ном.диссертация.-Тошкент.-
2005. 131б.