Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус касб-ҳунар таълими маркази

Мавзу 7. Қудуқларни ювиш технологияси ва бурғулаш қоришмалари.
Қудуқларни ювиш жараёнига бўлган талаблар. Ювишни ва бурғулаш қоришмалари технологик функциялари. Бурғулаш қоришмалари ва газсимон агентларни турлари. Бурғулаш қоришмалари учун тармоқ стандарти. Бурғулаш қоришмаларига бўлган талаблар. Дисперсли тизим - бурғулаш қоришмалари асоси. Дисперсланиш даражаси. Дисперсли тизимни устиворлигини ошириш. Дисперсли тизимни реологик хусусияти. Сув дисперсион муҳитли бурғулаш қоришмалари. Уларнинг характеристикалари.
Лойли бурғулаш қоришмалари сув асосида тайёрлаш учун лой материаллари. Лойга бўлган талаблар.
Бентотолали ва турдаги лойлар. Уларни қўлланиш соҳалари.
Бурғулаш қоришмаларини кўрсаткичлари: зичлик, шартли қовушқоқлик, сурилишга уринма кучланиш, фильтрланиш, фильтрланиш қуйқаси қалинлиги, водородли кўрсаткич, седиментациланиш кўрсаткичи, лойли фракция концентрацияси, бурғулаш қоришмаларида қаттиқлик фазаси ва бошқалар.
Бурғулаш қоришмалари кўрсаткичларини аниқловчи асбоблар, уларни тузилиши, ишлаш принципи.
Бурғулаш қоришмалари кимёвий қайта ишлашга ундовчи факторлар. Кимёвий қайта ишлашни мақсади ва моҳияти. Қўлланиши бўйича кимёвий реагентлар турлари: стабилловчи-реагентлар; кальций ионлари билан боғланган реагентлар; кальций ионлари келтирувчи реагентлар; ғовакликни ростловчи реагентлар; таркибий яратувчи реагентлар; қоришмаларга термобардошлик ва тузбардошлик берувчи реагентлар; эмулгатор-реагентлар; кўпик йўқотувчи реагентлар.
Юза-фаол нарсалар. Мойловчи қўшимчалар.
Ингибирловчи бурғулаш қоришмалари. Охакли ва гипсли бурғулаш қоришмалари. Қўлланиш соҳалари. Ишларни амалга ошириш технологияси.
Термобардошли ингибирловчи бурғулаш қоришмалари, термобардошли тузга тўйинган нефт эмульсияли бурғулаш қоришмалари. Қўлланиш соҳалари, тайёрланиши, ростланиш хусусияти.
Камлойли нефт эмульсияли бурғулаш қоришмалар қулайлиги. Қўлланиш соҳалари. Таркиби, ростланиш хусусияти.
Калийли бурғулаш қоришмалари. Қўлланиш соҳалари, тайёрланиши, ростланиш хусусияти.
Нефт асосидаги бурғулаш қоришмалари. Эмульсияли бурғулаш қоришмалари. Тайёрланиш услублари. ингибирловчи бурғулаш қоришмалари ростланиш хусусияти. Нефт асосидаги бурғулаш қоришмалари билан бурғулашда хавфсизлик чоралари.
Табиий бурғулаш қоришмалари. Уларнинг ижобий сифатлари. Табиий сувли суспензия билан стабиллаш. Қўлланиш соҳалари.
Инвертли эмульсион қоришмалар. Юқори концентрацияли инвертли эмульсион қоришмалар. Қўлланиш соҳалари, тайёрланиши, ростланиш хусусияти. Қулайлиги ва камчиликлари.
Мениралланган бурғулаш қоришмалари. Қўлланиш соҳалари, тайёрланиши, ростланиш хусусияти.
Оғирлаштирилган бурғулаш қоришмалари. Қўлланиладиган оғирлаштиргичларни қўлланиши ва характеристикаси ва уларга бўлган талаблар. Бурғулаш қоришмаларини оғирлаштириш технологияси. Оғирлаштиргичларни регенерациялаш усуллари.
Қудуқни бурғулаш учун сув, лой, кимёвий реагентлар ва оғирлаштиргичларга бўлган талабни аниқлаш. Қудуқни бурғулашда сув билан ювиш. Қўлланиш соҳалари. Қулайлиги ва камчиликлари.
Қудуқни бурғулашда, унинг тубини газсимон агентлар билан пуркаш. Қўлланиш соҳалари. Қулайлиги ва камчиликлари. Ишларни бажаришда хавфсизлик чоралари.
Бурғулаш қоришмаларини кимёвий реагентлар ва оғирлаштиргичлар билан тайёрлаш учун ускуналари: лой аралаштиргич, гидроаралаштиргич, фрезер-пуркагичли тегирмон ва бурғулаш қоришмаларини оғирлаштириб тайёрлаш блоклари.
Бурғулаш қоришмаларини тайёрлашни ҳозирги замон схемаси. Лой заводлари, уларнинг ускуналари, қудуқларни бурғулаш қоришмаларини таъминлаш ва ишларни ташкил этиш.
Бурғулаш қоришмаларини кимёвий реагентлар билан қайта ишлашда ва тайёрлашда техника хавфсизлиги.
Бурғулаш қоришмаларини бурғуланган маҳсулотлардан тозалаш усуллари ва ускуналари: желоб тизими, тебраниш ситаси, гидроциклонлар, илдан тозалагичлар.
Бурғулаш қурилмасини айланма тизими. Бурғулаш қоришмаларини газдан ажратиш. Газдан ажратиш усуллари. ДВС-2 газдан ажратиш қурилмасини ишлаш принципи.
Қудуқларни ювишда гидравлик қаршиликни ҳисоблаш.
Қудуқни бурғулашда бурғулаш қоришмаларини кўрсаткичларини текшириш.
Бурғулаш қоришмаларини тайёрлашда, кимёвий қайта ишлашда ва тозалашда табиатни ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш.