Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус касб-ҳунар таълими маркази

Мавзу 6. Бурғулаш колоннаси.
Бурғулаш колоннасини қўлланиши, унинг асосий элементлари. Пўлат бурғулаш трубалари. Бурғулаш трубалари учун ДСТ. Етакчи бурғулаш трубалари. Қўлланиши, тузилиши, ўлчамлари, пўлат мустаҳкамлиги бўйича гуруҳлар.
Учи бир – бирига киритилган ва чиқарилган бурғулаш трубалари – ТБВ ва ТБН; пайвандланган боғланишлар билан – ТБПВ. Юқории мустаҳкамликли конуссимон стабилловчи белбоғли бурғулаш трубалари - ТБВК ва ТБНК, блокировкаловчи белбоғли – ТБС. Электр бурғулаш учун боғланиш жойлари пайвандланган бурғулаш трубалари – ТБПВЭ. Қўлланиши, тузилиши, ўлчамлари, пўлат мустаҳкамлиги бўйича гуруҳлар қайд қилинган бурғулаш трубаларини қўлланиши, тузилиши, ўлчамлари, пўлат мустаҳкамлиги бўйича гуруҳлари.
Бурғулаш трубаларини қулфлари, тузилиши, ДСТга биноан типик ўлчамлари.
Енгил қотишмали тузилиши, ўлчамлари ва улар учун қулфлар.
Оғирлаштирилган бурғулаш трубалари; қўлланиши. Оғирлаштирилган бурғулаш трубаларини тузилиши ва типик ўлчамлари: УТБ; УТБС; УТБС-1; УТБС-2; УТБС-3. Пўлат мустаҳкамлиги бўйича гуруҳлари.
Бурғулаш трубаларини маркировкалари.
Бурғулаш трубаларини резьбали бирикмалари., қулфлари ва уларнинг характеристикалари.
Бурғулаш колоннаси учун клапанлар- тарелькали ва ростланувчи типда. Шарли кран. Уларнинг қўлланиши ва тузилиши.
Турли бурғулаш усулларида ҳосил бўладиган кучланишлар. Роторли бурғулашда қудуқ тубидан ер юзасигача бўлган жами кучланишни таҳлил қилиш. Ўқий юкланишдан сиқилишда бурғулаш колоннасини устиворлик формаси.
Бурғулаш колоннасини пастки қисмида устиворлик яратиш усуллари. Оғирлаштирилган бурғулаш трубалари узунлигини ҳисоблаш. Бурғулаш колоннасини турбинали бурғулашга ҳисоблаш услуби.
Роторли бурғулашда бурғулаш колоннасини чидамлилик ва статик мустаҳкамликка ҳисобалш услуби. Аралаш бурғулаш колоннасини ҳисобалш услуби.
Бурғулаш трубаларидан фойдаланиш. Трубалар ва қулфли боғланишларни қабул қилиш. Бурғулаш трубалари комплектлаш ва ўрнатиш. Резьбанинг конуслиги ва маҳкамлаш қиймати бўйича трубаларга қулф деталларини танлаш. Трубали ва қулфли резьбаларни текшириш учун резьбали колибрлар. Трубаларга қулфли деталларни маҳкамлаш. Резьбаларни мойлаш. Бурғулаш трубаларини пресслаш. Трубаларни транспортқилиш ва юклаш – тушириш ишлари қоидалари. Трубалар ва қулфларни сақлаш қоидалари.
Бурғулаш трубаларини рационал ишлаши ва унинг аҳамияти. Трубаларни комплектлаб ишлатиш. Бурғулаш трубаларини ишлашини ҳисобга олиш ва комплект паспорти. Шартли емирилишни ҳисоблаш. Емирилиш даражаси бўйича трубаларни синфларга бўлиш. Ҳимоя ҳалқалари. Бурғулаш колоннасини элементларини ишдан чиқиш сабалари ва профилактика чоралари. Етакчи трубалар, бурғулаш трубалари, қулфлар, ўтказгичлар ва оғирлаштирилган бурғулаш трубаларини таъмирлаш.
Бурғулаш колоннасини элементларини нуқсонларини аниқлаш ва кўтариш – тушириш операциялари учун мосламалар.