Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Аутизми бор бола билан коррекцион иш олиб боришнинг ўзига хос хусусиятлари
Аутизми бор бола билан коррекцион ишнинг бошида фаол предметли фаолиятга ёрдам берувчи, ривожланишида бола реал предметларнинг маъно мазмунини билиб олувчи моддий муҳитни яратиш лозим. Бунинг учун эмоционал жавоб чақирувчи жонли объект, ҳар хил конструкторлик материаллари, ҳар турли ҳаракатли ўйинчоқлар керак бўлади.
Вазиятни олдиндан кўриш ва яратиш, болага предметлар билан ҳар хил ҳаракатларга киришишга ёрдам бериш керак. Столни артиш, ўйинчоқларини ювиш, қоғозларни, чойшабларни тахлаб қўйишга ёрдам бериш – буларнинг бари фаолиятни ўрганиш имконияти учун зарур. Бола ўзини, қўғирчоғини ва унинг ёрдамига муҳтожлик сезувчи кичкиналарнинг сочини тараб қўйишга ўрганиши керак.
Бу тасаввур компоненти моддий муҳитнинг шаклланиши учун асос ҳисобланади. Биринчи навбатда бу предметлар доираси доимо кенгайиб бориши, бола мустақил ўзи ёки катталарнинг озгина ёрдами билан ўйинчоқларини ҳаракатга келтириши керак. Моддий муҳит асосида болада унинг хулқи коррекциясида жуда муҳум бўлган хусусий тажриба ҳосил бўлади ва кенгаяди.


Тасаввурдаги объект билан ҳаракат «Жонли образ»

Ишнинг кейинги босқичида айни вақтдан бошлаб ўраб турган моддий муҳит билан параллел ҳаракат қилиш бошланади, тасаввурдаги объект билан ҳаракат қилинади.

Болаларга «предметсиз такрорлаш» типидаги ўйин таклиф қилинади. Аввалига бола реал предмет билан ҳаракат қилади, сўнгра уни предметсиз такрорлайди. Қолган болалар унинг ҳаракатни айнан ёки ноаниқ бажараётганлигини аниқлайдилар. Мисол учун болага тўп ўйнашни таклиф қилиш мумкин, аввал тўп билан кейин тўпсиз, қўғирчоғини ўринга ётқизишни таклиф қилиш мумкин, аввалига қўғирчоқ билан, кейин қўғирчоқсиз, соч тарашни аввал тароқ билан, кейин тароқсиз ва ҳакозо. Қачонки бола атрофдаги предметлар билан ёки уларсиз ҳаракат қилишни яхши ўрганиб олса, унинг ҳаракати шу ёки бошқа ҳолатдаги ҳаракати билан мувафиқлашса коррекцион ишнинг кейинги босқичига ўтиш мумкин.