Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

“Контакт” – жамоавий ҳикоя тузиш тренингининг мақсади: ижодий 
муҳит ва мулоқотчанликни юзага келтириш орқали эстетик дидни 
шакллантириш ҳамда оғзаки нутқни ривожлантириш. 
Машғулотни ўтказиш тартиби: Машғулот аввалида рақамлар ёзилган 
қоғозлардан биттадан оладилар ва доира шаклида стулларга ўтирадилар. 
Ўқитувчи талабалар билан тузиладиган ҳикоянинг мавзусини белгилаб 
олади. Бугунги мавзу: “Кийиниш маданияти”.
Машғулот талабалардан бирининг шу мавзу асосидаги ҳикоясидан 
бошланади. Талаба ҳикоянинг энг қизиқарли жойида сўзлашдан тўхтаб, 
“Ҳикоянинг давоми ... рақамли талабада” дейди. Рақами кўрсатилган талаба 
ҳикояни тўхтаган жойидан мавзудан чиқмаган ҳолда давом эттиради. Бу 
талаба ҳам аввалгиси каби ҳикоянинг энг қизиқарли жойида “Ҳикоянинг 
давоми ... рақамли талабада” дейди. Мос рақам кўрсатилган талаба ҳикояни 
жойидан бошлаб давом эттиради. Ҳикояни давом эттириш даврадаги 
талабаларнинг ҳар бири иштирок этмагунча давом этади.
Ўқитувчи талабаларнинг ҳикоялари бир-бирига мантиқан боғлиқ ва 
мазмунга эга бўлишини кузатиб боради ҳамда мавзудан, мазмундан четга 
чиқса, тўғрилаб боради.
Ҳикоя тўлиқ тузилгач, ўқитувчи миннатдорчилик билдиради ва керакли 
тавсияларни беради. 
Кейс юзасидан якуний хулоса 
Педагогнинг имиджида ташқи кўриниши ҳам, ички дунёси ҳам уйғун 
бўлиши керак. Кийиниш маданиятига ҳар доим эътибор берадиган нозик дид 

---

163 
соҳиблари – педагоглар муомала маданиятига ҳам катта аҳамият бериши 
шак-шубҳасиздир. 
 
4-
 амалий машғулот:
 Педагогик таъсир кўрсатиш – 
коммуникатив қобилиятнинг асосий усули сифатида. (4с.) 
 
1-топшириқ. Ёш ўқитувчиларга тавсияларни ўқинг, яна нималарни 
қўшиш мумкинлигини ўйлаб кўринг. 
1.Ўқувчилар билан алоқа боғлашга жамият манфаатларидан келиб 
чиқиб талаблар қўйиб бориш. 
2.Ўқувчилар билан самарали ўзаро ҳамкорлик қилиш учун ўз шахсини 
улар билан тенг қўйиши. 
3.Ўқитувчи ва ўқувчилараро муносабатларда ўзаро ҳурматга 
асосланган мақсадли алоқа ўрнатиш лозим. Ўқитувчи ҳар бир ўқувчи 
шахсини ҳурмат қилиши, ўз тенгдошлари орасида ўзига ишонч ҳосил 
қилиши ва ўқувчиларда яхши сифатларни ривожлантириши муҳим. 
4.Ўқитувчи баъзан ўз мавқеини, имкониятини, ғамхўрлигини 
намойиш қилиши ҳам зарур. 
5.Ўқитувчининг ўқувчилар билан алоқасини самараси доимо 
ўқувчилар нутқ фаолиятини ўстириш, ўз нутқини ривожлантириш, фойдасиз 
вақт сарфини камайтириш, алоқалар сонини кўпайтириш (савол, жавоб) 
асосида олиб борилса мақсадга мувофиқ. 
6.Арзимаган камгина муваффақият учун болаларни сахийларча 
мақташ зарур (ўқувчилар жамоасида мақташ, камчиликларни эса ўқувчининг 
ўзига алоҳида айтиш). 
7.Агар сиз ўқувчилар билан ишни бошлаганингиздан кейин ҳам 
умидли ўзгаришлар бўлмаса ҳам, уларга ўзларининг камчиликларни ва 
эътирозингизни айтмаслигингиз даркор. Сизнинг асосий вазифангиз – ўз 

---

164 
мўлжалингизга ота-оналарни ҳам йўлдош қилишга ва ҳамфикр бўлишга 
қаратилиш керак. 
8.Ёш ўқитувчи ўқувчи ёки ота-она билан ўзаро бир фикрга кела 
олмаслик малакаси етишмаслиги ёки бир масала тўғрисида бир фикрга кела 
олмаслиги ё малакасиз суҳбатлар асосида самарага эриша олмайди. Шунинг 
учун суҳбат икки томонга ҳам қизиқарли бўлиши ва вазифани ҳам ўқитувчи 
ўзи ҳал этиши керак.