Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номли ўзбекистон

4-§. Меҳнат шартномаси 
Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексида кўрсатилишича, меҳнат шартномаси ходим 
билан иш берувчи ўртасидаги муайян мутахассислик, малака ёки лавозимга оид ишни ички меҳнат 
тартибига бўйсунган ҳолда тарафлар келишуви, меҳнат тўғрисидаги қонунлар ва бошқа норматив 
ҳужжатлар билан белгиланган шартлар асосида ҳақ эвазига бажариш ҳақидаги келишувдир. 
Меҳнат шартномаси мазмун-моҳияти жиҳатидан кўп қиррали бўлиб, 
биринчидан
, фуқароларнинг 
меҳнат қилиш ҳуқуқларини амалга ошириш шакли;
иккинчидан
, меҳнатга оид ҳуқуқий 
муносабатларни келтириб чиқарувчи ва муайян вақт давомида амал қилишини таъминловчи асос;
 
учинчидан
, меҳнат ҳуқуқининг институти сифатида намоён бўлади. Бундан ташқари, меҳнат 
шартномаси фуқароларни ишга қабул қилиш, бошқа ишга ўтказиш ҳамда ишдан бўшатишга оид 
нормалар мажмуини ташкил этади.
Меҳнат шартномаси, аввало, фуқаролар томонидан уларнинг Конституцияда белгиланган 
меҳнат қилиш ҳуқуқларини амалга оширишнинг асосий шакли ҳисобланади.
"Меҳнат шартномаси"нинг тушунчаси муҳим аҳамиятга эга бўлиб, у шартноманинг асосий 
белгиларини ўз ичига қамраб олади.
Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, бу тушунча меҳнат шартномасига яқин бўлган бошқа 
турдош фуқаролик-ҳуқуқий шартномаларидан фарқини ажратиб олиш имкониятини беради. 
Дарҳақиқат, мазкур шартномаларнинг амалда қўлланилиши фуқароларнинг меҳнат фаолияти 
билан узвий боғлиқ бўлгани сабабли уни тузган ходимларга нисбатан меҳнат ҳақидаги қонунлар 
татбиқ этилади.
Шундай қилиб, меҳнат шартномаси, биринчидан, ходим ҳамда иш берувчининг эрки ва 
мақсадини ифода этувчи келишувдир; иккинчидан, келишувга мувофиқ, ходим қандайдир бир 
ишни бир марта бажариш мажбуриятини эмас, балки муайян мутахассислик, малака ёки лавозим 
бўйича бирор бир ишни, аниқроқ айтганда, муайян меҳнат вазифасини бажариш мажбуриятини 
олади; учинчидан, келишувга мувофиқ, ходим маълум меҳнат вазифасини муайян корхона, 
муассаса, ташкилотда бажариш мажбуриятини олади.
Меҳнат функцияси эса муайян меҳнат жамоаси таркибида бажарилади. 
Меҳнат жамоасининг ҳар бир иштирокчиси корхона, муассаса, ташкилотнинг шахсий 
таркибига киритилади ва ички меҳнат тартиби қоидаларига бўйсунади.