Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

2-иш. Гальванининг биринчи тажрибаси 
Ишнинг мақсади
: Асаб-мушак препаратида Гальвани пинцети (мис ва 
рух пластинкаларидан тайѐрланган) таъсирида мушак қисқаришини ўрганиш 
Ишнинг бажарилиши: 

---

28 
Тайѐрланган асаб-мушак препарати парафинли доскачага ѐтқизилади.
Мис ва рух пластинкалар физиологик эритмага ботириб олинади ва асабларга 
икки томондан яқинлаштирилади. Шунда бақанинг оѐқлари (оѐқларни 
ҳаракати уларнинг асабларини ҳар хил металлар орасида юзага келадиган 
электр токи билан қитиқланиши натижасида рўй беради) силкинади. 
Бу тажриба ҳайвон тўқималарида биологик ток борлигини 
исботламайди. Бу билан у биринчи марта ―ҳайвон‖ токи борлигини 
аниқлаган. Гальванининг 1-тажрибаси биологик токларни аниқлаш бўйича 
кейинги изланишлар учун кенг йўл очиб берган.
3-иш. Гальванининг иккинчи тажрибаси 
Ишнинг мақсади: 
металл таъсирисиз мушак қисқаришини ўрганиш, 
―тинчлик‖ токини аниқлаш 
Ишнинг бажарилиши: 
Биотокларни мавжудлигини 
биологик усул
орқали аниқлаш 
Гальванининг иккинчи тажрибасида кўрсатилган. 
Бу тажриба учун иккита асаб-мушак препарати тайѐрланади. 
Препаратлардан бирининг мушаги сиртдан қайчи билан қирқилади ва шиша 
таѐқча ѐрдамида бошқа препарат асаб толаси илиб олиниб қирқилган 
мушакка шундай қўйиладики, бунда асаб толаси бир вақтни ўзида мушакни 
шикастланган ва шикастланмаган қисмларига тегиб туриши керак, шунда 
дарҳол бу асаб толаси билан боғланган мушак қисқаради (14-расм).
Бу қисқариш мушакнинг шикастланган ва шикастланмаган қисмлари 
орасида юзага келадиган биологик ток билан таъсирланиши натижасида 
пайдо бўлади. Шундай токни юзага келиши сабабларини кейинчалик 
Маттеучи илмий асослаб берди.
14-расм. Гальванининг биринчи ва иккинчи тажрибаси.