Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

16-расм. Орқа миянинг умумий тузилишининг схемаси. 
 
каналидан (умуртқалараро тешиклар орқали) чиқади, сўнгра ўзаро 
бирлашиб, аралаш орқа мия асабини ҳосил қилади. Ҳаммаси бўлиб, орқа 
миядан 31 жуфт орқа мия асаблари бошланади. 
Орқа миянинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат. 
Орқа миянинг рефлектор фаолияти.
Орқа мия барча ҳаракат 
рефлексларини юзага чиқаришда иштирок этади (бош мушаклари 
ҳаракатидан ташқари), ундан ташқари сийдик, ажратиш ва жинсий 
фаолиятлар, тўғри ичак фаолияти, ҳароратнинг барқарорлигини сақлаб 
туриш ва модда алмашинувини бошқариш, кўпчилик қон томирларининг 
тонусини бир меъѐрда ушлаб туриш билан боғлиқ бўлган рефлексларни 
юзага чиқаришда қатнашади). 
Ўтказувчи вазифаси 
қўзғалишни кўплаб кўтарилувчи ўтказувчи йўллар 
орқали мия устунининг маркази ва катта ярим шарларнинг пўстлоғига 
узатишдан иборат. МАТнинг юқорида жойлашган бўлимларидан орқа мия 
импульсларни пастга тушувчи ўтказувчи йўллардан олади ва уларни скелет 
мушаклари ва ички органларга узатади.
 
Ишнинг мақсади: 
Орқа мия ҳаракат рефлекслари мисолида рефлектор 
ѐй тузилиши билан танишиш. Орқа мия ҳаракат рефлексларининг асосий 
хусусиятларини ўрганиш. 
Ишнинг режаси: 
1.
Спинал бақа тайѐрлаш. 

---

32 
2.
Кимѐвий, механик ва термик таъсирлагичларга нисбатан орқа мия 
ҳаракат рефлексларини кузатиш. 
3.
Рефлектор ѐй бутунлигини таҳлил қилиш. 
4.
Тюрк усули асосида рефлекс вақтини аниқлаш. 
Керакли жиҳозлар: 
препаровал асбоблар тўплами, жомча, дока 
салфеткалар, жарроҳлик столи, бақа, қайчи, пинцет, штатив, сульфат 
кислотанинг 0,1, 0,3, 0,5% эритмаси, сувли банка, тахтача, новокаин 
эритмаси. 
1-иш. Спинал бақа тайѐрлаш