Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги жиззах давлат педагогика институти

Позитсион ҳужум.
Ўйин давомида жадал ҳужумни якунлашга ҳар доим 
эришилавермайди. Рақиб жамоали ҳимояни юштиришга улгурадиган ва ҳамма 
ҳужумчиларни тўсадиган ҳоллер бўлибтуради. Ушанда жамоа, яхши 
юштирилган ҳимояга ҳамма бештала ўйинчи қатнашадиган позитсион ҳужумни 
қарши қойиши керак. Позитсион ҳужумда баскетболчилар якунловчи тўп 
отишни тайѐрлашиб рақиб ҳимоясига босқичма-босқиш (кетма-кет) энгишади. 
Ўйин қоидаси бўйича бундай тайѐргарликка 30 сониягача вақт берилади. Бу 
вақт илгаридан ўрганилган ҳар қандай қийинчиликдаги комбинатсияни қўллаш 
учун етарлидир, агар у барбод бўлса (амалга ошмаса) ўрта ѐки узоқ масофадан 
тактик жиҳатдан асосланган отишга шароит яратиш керак. 
Позитсион ҳужумда, жадал ҳужумдаги каби, учта фазани ажратиш 
мумкин; бошланиш – жамоанинг юшган ҳоли олдинги зонага ўтиши ва 
ўйинчиларни кўзлаган позисиайларга жойлаштириш; ривожланиш саватга 
ҳужум қилиш учун қулай вазият яратиш мақсадида бир қатор ўаро ҳаракатлари 
(серияларни) ўтказиш (ҳужумчини таъқибдан озод қилиш, якка олишишнинг 
қулай шароитларини таъминлаш ва ҳакоза); якунлаш – ўйинчи томонидан 
саватга ҳужум қилишни бевосита ўтказиш ва сапчиган тўп учун фаол курашни 
таъминлаш. 
Позитсион ҳужумда икки система ташкил топган: ―марказий ўйинчи 
орқали‖ ва ―марказий ўйинчисиз‖. 
Марказий ўйинчи орқали ҳужум қилиш системаси
, айниқса, (ҳаммадан 
кўра) мақсадга мувофиқдир. Буни (системани) қўллаѐтган жамоанинг 
ҳаракатлари, исталган дақиқада тўпни олиш имкониятига эга бўлиш учун 
одатда шчитда шчитга орқаси билан ўзининг шерикларига юзи билан турган 
марказий ўйинчининг этакчилик ролига (асосланади) таянади. Марказий 
ўйинчи ҳужум тайўргарлигининг ҳудди ўзагидек ҳисобланади. Ҳамма келган 
шериклари, унга фаол келишилган ҳаракатлари билан қуллаб қувватлаб, 
қулайроқ вазиятга унга тўпни ошириб беришга ҳаракат қиладилар. Қулай 
вазиятда тўпни олган марказий ўйинчи: 
- уни саватга отишга уриниб кўриши; 
- уни таъқиб қилаѐтган ҳимоячини якка олишишда алдаб ўтиши, шчит 
олдига чиқиши ва тўпни саватга отиши; 
- тўпни шериклардан бирортасига узатиши; 
- уч очколи отиш учун тўпни узоқга майдон ичида узатиши мумкин.

---

56 
Икки марказий ҳужумчининг ўзаро ҳаракатлари.