Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик-технология институти

3.2. Оғзаки машқлар
таълим олувчиларнинг нутқ маданияти ва 
мантиқий тафаккурини тараққий эттириш, ижодий қобилиятларин 
ривожлантириш уларнинг билиш имкониятлари билан боғлиқ. 
3.3. Ёзма машқлар
нинг асосий вазифаси – керакли кўникма ва 
малакаларни шакллантириш, чуқурлаштириш ва мустаҳкамлашдан иборат.
3.4. График машқлар
ишлаб чиқариш жараѐнлари босқичларини 
ўрганиш жараѐнида ишлатилади. 
3.5. Лаборатория-амалий машқлар
меҳнат асбоблари, лаборатория 
ускуналаридан (жиҳозлар, ўлчов аппаратлари) фойдаланиш малакаларини 
эгаллашга 
имкон 
беради, 
конструкторлик-техник 
маҳоратни 
ривожлантиради. 
3.6. Ишлаб чиқариш - меҳнат машқлари
ўқув ва ишлаб чиқариш 
характеридаги алоҳида ишлаб чиқилган тармоқни ташкил этади. Улар оддий 
ва мураккаб бўлади: биринчиси – алоҳида меҳнат усулларини бажариш 
машқлари, иккинчиси – ишлаб чиқариш – меҳнат ишларини бутунлигича ѐки 
уларнинг талай қисмини (станокларни созлаш, детал қисмларини тайѐрлаш 
ва ҳ.к.) кўзда тутилган. 
4. Ишбилармонлик ѐки ролли (вазиятли) ўйин. 
Ишбилармонлик ѐки ролли вазиятли ўйинлар – муаммоли вазифанинг бир 
тури бўлиб фақатгина матнли ўқув материали ўрнига ўқувчилар томонидан 
роллар ўйналадиган ҳаѐтий вазият саҳналаштирилади. 
Ишбилармонлик ва ролли вазиятли ўйинлар таълим усули сифатида 
қуйидаги вазифаларни бажаради: 

ўргатувчи
: умумтаълим маҳоратни шакллантириш; ижодий 
қобилиятни ўстириш; шу жумладан: янги вазиятларни тушунтириш, аниқлаш 
ва таҳлил қилиш; 

ривожлантирувчи
: мантиқий тафаккурни, нутқни, атроф-муҳит 
шароитига ўрганиш қобилиятини ўстириш; 

мотивацион
: ўқувчиларни ўқув фаолиятига ундамоқ, мустақил 
хулосага келишишга рағбатлантирмоқ; 

---

75 
