Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро озиқ овқат ва енгил саноат технологияси институти

Кийим майда деталларини тикиш
Кийимнинг майда деталларига камар тутгичлар, белбоғлар, хлястиклар, пагонлар, чўнтак қопқоқлар киради. Безак деталлар турли хил бириктирувчи, қуйма, ағдарма, мағиз чоклар билан тикилади. Бу деталлар қотирмали ва қотирмасиз бўлиши мумкин. Тайёр ҳолда бу деталлар берилган шаклни яхши сақлаши, жуфт деталлари симметрик бўлиши, ағдарма чок билан тикилганда авра газламадан кант ҳосил қилиши керак. Бунинг учун астарлик деталларда астар аврадан 4-6 мм. энсизроқ бичилиши керак. Қотирмалар қирқими 1-2 мм. ағдарма чокларга кириши керак. Елимсиз қотирмалар деталларга ( чўнтак қопқоқ, листочка) ағдарма чок солаётганда уланади. Чўнтак оғизлари чўзилмаслиги учун чўнтак қирқимларига сал тортиброқ елимли уқа ёпиштирилади. Елимсиз уқа эса қирқимидан 1-2 мм. масофада детал қирқимига тескара томондан бостириб тикилади.
Камар тутгичлар – кенг ва энсиз бўлиши мумкин. Улар очиқ ёки ёпиқ қирқимли қуйма чок, елим ёки ип ёрдамида туташтирма чок билан тикилиши мумкин. Энг унумдор усул уларни 2 игнали 3076-1 кл. ПМЗ ва Япония «Джукки» фирмасининг МFВ-860 ярим автоматида тикиш ҳисобланади. Бунда камар тутгичлар жойлашмада ҳосил бўлган андазалар орасидаги чиқиндилардан тикилиши мумкин (6.1.1-расм).
Белбоғлар юмшоқ ва қаттиқ, кенг ва энсиз, конструкцияси бўйича астарли ёки яхлит бичилган бўлиши мумкин.
Белбоғнинг ўнги ичкарига қаратилиб, узунасига икки букилади, ағдариш учун бир учи қолдирилиб, иккинчи учи ва ён қирқимларига ағдарма чок солинади. Кейин бурчак жойларида 0,2-0,3 см. кенгликда чок ҳақи қолдириб, қирқиб ташланада. Белбоғ махсус мослама ёрдамида ўнгига ағдарилади ва дазмолланади (6.1.2-расм).
Хлястикларни ип ёрдамида ағдарма чок билан ёки елимлаб ёпиштириш учун четлари қолип ёрдамида букилиб дазмолланади, зийига елим плёнка қўйилади ёки елим кукуни сепилади, аврадан кант ҳосил қилиб жуфтланади ва пресслаб бирлаштирилади (6.1.3-расм.).

6.1.1-расм. Камар тутгич тикиш 6.1.2-расм. Белбоғ тикиш. 6.1.3- расм. Хлястик тикиш.

. В итачкалар қирқма (а) ва яхлит бўлиши (6.1.4-расм,б) мумкин. Витачкаларни тикиш учун 3022 кл ярим автоматини қўллаш мумкин.

а б


6.1.4-расм. Витачкаларни тикиш